logo Historische Vereniging Schiedam
> Startpagina > De Geschiedenis van Schiedam

Handel en Nijverheid


De belangrijkste takken van handel en nijverheid van het oude Schiedam waren:

Daarnaast heeft Schiedam een aantal andere bedrijven gekend op het terrein van bijvoorbeeld:

Het water en dus de rivieren zijn altijd belangrijk geweest voor de economie in Schiedam.

Nadat ongeveer in het jaar 1300 een dam in de Schie was gebouwd met een spuisluis werd in het jaar 1339 een groot karwei gerealiseerd, een schutsluis in de Schie waardoor schepen een directe verbinding hadden met de Maas.

Als echter een jaar later Rotterdam een directe verbinding met de Schie realiseert neemt het vrachtvervoer behoorlijk af.

Rond het jaar 1400 floreert de lakenindustrie maar aan het eind van de 15e eeuw is dat voorbij.

Door de directe aansluiting naar de Maas blijft de haringvisserij en ook de vrachtvaart naar andere landen een belangrijke industrie, hieruit ontstaan natuurlijk onderhouds- en toeleveringsbedrijven, zoals scheepswerven. 

De eerste Scheepswerf  ontstaat in 1508 wanneer Gerijt Cornelisz. een werf van de stad pacht. Daarnaast ontstonden diverse lijnbanen, waar de touwmakers het materiaal voor de scheepstuigage vervaardigden en ook zeilmakerijen.

Als in ongeveer 1620 de haringvisserij terugloopt wordt de vrachtvaart belangrijker. Veel visserijschepen worden omgebouwd voor vrachtvaart waardoor het voor de scheepsbouw drukke tijden worden.In die tijd ging men ook ter walvisvaart, maar dat was snel afgelopen doordat andere steden samen gingen werken.

Graan was één van de producten die regelmatig vanuit Engeland naar Schiedam werden vervoerd en vanuit die graanhandel ontstonden ongeveer in 1650 de branderijen.

De eerste brander was volgens de overleveringen Jacob Jansz. Waerde.

In de branderijen werd de spoeling, het eerste ketelresidu, gebruikt als varkensvoer.

Ook de varkensfokkerij was belangrijk voor Schiedam want het varkensvlees werd ingezouten en als eten voor de bemanning aan boord van de vrachtvaarders gebruikt.

Voor het malen van het graan waren Molens nodig, rond het jaar 1800 waren er in Schiedam al 23 molens waaronder 2 houtmolens.

In 1792 is de Beurs van Schiedam gereed gekomen naar ontwerp van de stadsachitect Rutger van Bol’Es. Ook dit heeft natuurlijk bijgedragen tot de ontwikkeling van de Handel en Nijverheid in Schiedam. De Distilleerderijen en Branderijen vierden hoogtij in de jaren 1600 tot 1850, daardoor ontstonden ook weer andere industrieen.

Werd het product van de distilleerderijen eerst in houten vaten vervoerd, later werd het in flessen verpakt waardoor de glasindustrie ontstond.

De glasfabrieken De Schie en de Vereenigde Glasfabrieken werden in 1897 samengevoegd, en in 1820 startte den heer Hendrik Christiaan Smit de eerste kurkenfabriek, ook de drukkerijen  waren bezig met het ontwerpen en fabriceren van etiketten.

Ook andere fabrieken vestigden zich in Schiedam, zoals in 1869 de Kaarsenfabriek Apollo, maar in 1929 kwam daar een eind aan want het bedrijf ging naar Gouda.

In 1895 begon den heer W.A. Beukers de Lumen Luciferfabriek, dit heeft echter niet lang geduurd want in 1896, na een brand in het pakhuis,  is de zaak in 1897 gesloten.

Het orgelbouwbedrijf "Standaart" van den heer A. Standaart heeft van 1923 tot 1949 veel concertorgels gebouwd en geleverd, onder ander het orgel voor de Passage in Schiedam

De Scheepsbouw heeft vanaf begin 1900 toch een erg belangrijke rol gespeeld in Schiedam, zo begon den heer Smulders in 1905 de werf Gusto, daar werden veel speciale schepen gebouwd, zoals baggerschepen.

Ook daaruit ontstonden weer toeleveringsbedrijven, zoals de Anker- en kettingfabriek en ook de Breeuwwerk-fabriek van de familie Bijl.

In 1917 start de werf van Wilton−Fijenoord zijn aktiviteiten, ook daar zijn vele grote en bekende schepen gebouwd. Voor de Koninklijke Marine heeft Wilton veel schepen gebouwd.In verband met politieke besluiten moest Wilton in 1983 zijn werf sluiten.

In 1960 is een gedeelte van de ’s-Gravelandsepolder ingericht als industriegebied.

Daar vestigde zich bedrijven als, De Eerste Nederlandse Manometerfabriek, Sandvik en ook Bottelo (bottelarij van Coca-Cola).

In 2002 is naast de Wiltonhaven het bedrijventerrein De Vijf Sluizen aangelegd, ook daar hebben zich diverse bedrijven gevestigd waarbij de ronde toren van Mammoet BV erg opvalt.


De laatste decennia kan niet meer gesproken kan worden van een alles overheersende bedrijfstak. Er is nu een gevarieerdere bedrijvigheid waarin het toerisme een grote rol lijkt te gaan spelen.

Trefwoorden

> Startpagina > De Geschiedenis van Schiedam