De Nederlands Hervormde Kerk

De Hervormde Gemeente in Schiedam

De Hervormde Gemeente heeft in Schiedam, net als de andere grote geloofsgemeenschappen, een belangrijk stempel op de samenleving gedrukt. Sedert de Reformatie vervult zij die rol in het geestelijk leven van vele Schiedammers. De 'nieuwe leer' schijnt ook al vroeg tot Schiedam te zijn doorgedrongen. Reeds in het jaar 1520 zouden enige burgers van Schiedam de 'Leere van Martinus Luther' aangenomen hebben. Een zekere Jan Ysbrantsz. van Rotterdam moet in dat jaar, in deze omgeving, de leer van Martin Luther gepreekt hebben. Het is de inleiding tot een lange kerkstrijd. In 1521 wordt ook in Schiedam het eerste plakkaat van Karel V tegen de zogenaamde 'ketters van Luther' uitgegeven.
In 1566 sluiten, op calvinistisch initiatief, vele edelen een verbond en bieden aan de landvoogdes Margareta van Parma, te Brussel een smeekschrift aan, waarin om verzachting van de plakkaten wordt aangedrongen. In het vorenstaande ligt de verklaring voor het feit, dat het in 1566 in Schiedam kon gebeuren, dat de hervormde prediker Arent Fransz. met goedvinden van de vroedschap in de St. Janskerk mocht prediken. De Grote Kerk wordt in 1572 door Willem van Oranje aan de aanhangers van de Nije Leer toegewezen.

De Hervormde Gemeente heeft een rijke geschiedenis met ook moeilijke perioden. Denk hierbij aan de 'Afscheiding' in de 19e eeuw (ca. 1835) waarin een deel van de leden zich losmaakt van de Nederlands Hervormde Kerk vanwege een leerstellig geschil. In een overzicht van het Departement van Eredienst, gedateerd 1 april 1836 dat in dat jaar 25 meerderjarigen met 10 kinderen zich hebben afgescheiden.
Bij de Doleantie speelde ds. H.H. Veder een belangrijke rol. Op 20 november 1883 werd hij bevestigd als predikant van de Nederlands Hervormde Kerk van Schiedam. De notulen vermelden dat hij per 19 april 1887 voorlopig werd geschorst welk besluit per 28 juni 1887 door het Provinciaal Kerkbestuur werd goedgekeurd. Dit is het begin van een nieuwe ontwikkeling in het protestantisme.

(bron: J.G. Jansen, De Grote- of St. Janskerk van Schiedam, 1962)

De Hervormde Gemeente Kethel en Spaland

Trefwoorden

• Hervormd