Inleiding op het Bouwkundig Bezit van de Stad Schiedam

Op 12 april 1976 is de Historische Vereniging Schiedam (opgericht eind 1975) gestart met de inventarisatie van het historisch bezit aan gebouwen van vóór 1940 in Schiedam. Dit werk door een aparte werkgroep was afgerond medio 1980. De resultaten werden gepubliceerd in een boek, dat verscheen in december 1980. In het boek van 166 pagina’s werd van elk geselecteerd pand een beschrijving en een kleine foto opgenomen. Totaal circa 1300 panden en 1250 foto’s.

Sinds 1980 zijn veel gebouwen gesloopt, andere al dan niet ingrijpend verbouwd. Tevens werden steeds meer bijzonderheden van de panden bekend. Er was daarom alle reden om na circa 20 jaar tot herziening van het boek over te gaan. En met het voortschrijden der jaren bleek het tevens zinvol te zijn ook naoorlogse bouw er bij te betrekken.

Het bestuur nam het besluit tot herziening in 1998. Ook deze keer met een werkgroep. Bij de start van deze tweede ronde waren daarvan lid: de heren M.van Apeldoorn, R.E. Batenburg, C.van der Geer, Ir.W.A. Hage, ing. J.L.M. Kies, R.W. Poels (voorz./secr.), Chr.de Roo, H.J.A. Sondermeijer.

Gezien de in de loop der jaren alom gegroeide belangstelling voor ook de eenvoudigere en jongere bouwkunst bleek al snel dat veel meer panden dan voorheen in de selectie zouden worden opgenomen. Tevens werd van de panden steeds meer bekend en daardoor de beschrijving uitgebreider. Dit deed de vereniging steeds meer beseffen dat een boekuitgave bijna tot de onmogelijkheden ging behoren. Niet alleen werd voorzien dat het project nu veel langer zou duren dan vroeger, waardoor een rapport pas na veel jaren zou kunnen verschijnen, ook de omvang zou onwerkbaar worden, en wellicht meer delen gaan beslaan. Steeds meer gingen de gedachten uit naar een weergave en verspreiding in digitale vorm. Tot dat laatste heeft het bestuur in 2007 besloten. In september 2008 konden de eerste straten zo toegankelijk worden gemaakt: Grote Markt, Hoogstraat, Broersvest en Lange Kerkstraat.

Over de selectie en waardering het volgende. Het toekennen van een waardering is subjectief. Mogelijk zijn er panden waar anderen anders over oordelen. Soms weegt ook het ene argument zwaarder, soms een ander. De kennis van de historie van panden kan een waardering doen verhogen of verlagen. In de loop der tijd kan ook de waardering voor een stijl of periode veranderen. Ook in Schiedam is het voorgekomen, dat een pand dat 30 jaar geleden moeiteloos op een slooplijst terecht kon komen, later toch werd gehandhaafd en zelfs een monumentenstatus heeft verkregen.