| 1640 | Kaart van Schiedam
|  |
| ca. 1700 | In vergelijking met ca. 1600 en ca. 1650 zijn er weinig gevallen in de Certificatieboeken waarin Schiedamse schepen bij ongevallen betrokken zijn; over de rol die de koopvaardij in deze jaren te Schiedam speelt, is daardoor weinig bekend.
| |
| ca. 1700 | De Hervormde gemeente, aanvankelijk heel klein, bestaat in het eind van de 17e eeuw uit bijna de gehele Schiedamse bevolking.
| |
| 18e eeuw | Het aanzien van de stad verandert ingrijpend, zodanig dat de oude stad zoals wij die kennen, op enkele uitzonderingen na, het Schiedam van de 18e eeuw is.
| |
| ca. 1700 | Oprichting van de rederijkerskamer Den Vijgen-Boom met de zinspreuk "'t Zoet vergaren".
| |
| 18e eeuw | Naast de moutwijnstokerijen als voornaamste bron van bestaan, worden er in de 17e eeuw brouwerijen en molens gebouwd van vele types en functies, zoals bakkersmolens, watermolens (als korenmolen, volmolen en loodwitmolen, rosmolens, klop- of kopermolens, beukmolens, pelmolens, snuifmolens, houtzaagmolens).
| |
| 1700 | De molen in de Sint-Annazusterstraat, gebouwd in 1594 en 1609 in twee huisjes van de leproosmeesters als watermolen, krijgt nu de functie van loodwitmolen.
| |
| 1700 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 3069 last (een last = 4 tonnen = ca. 14.000 vissen.
| |
| 1700 | Het aantal vestigingen aan de west- en oostzijde van de Lange Nieuwstraat neemt maar langzaam toe. Er staan slechts 28 woningen.
| |
| 1700 | Schiedam heeft 1381 huizen en ca. 7500 inwoners (plus 1500 in vergelijking met 1610).
| |
| 1700 | De stad bezit volgens de stadsrekeningen 5 stadslijnbanen. Deze bevinden zich aan de Noordvest, Westvest (Nieuwe Vest), Broersvest en bij de Kethelpoort. De moeilijker te tellen banen aan o.m. de Lange Kerkstraat, Verbrande Erven, in het St. Annazusterhuis en de Hoogstraat, zijn in deze aantallen niet opgenomen.
| |
| 1700 | Aan de Lange Haven verrijzen herenhuizen, terwijl elders optrekjes voor het groeiende industrieproletariaat worden gebouwd. De laatste overigens niet groter dan één woonkamer-keuken met zolder. De huisjes worden "keukens" genoemd.
| |
| 27-1-1700 | De voorrechten van de St. Jorisdoelen worden nauwkeurig omschreven: daar moeten plaatsvinden: alle veilingen van huizen, landen, tuinen en schepen, de benoeming van de besturen van de gilden, de verpachtingen van de stedelijke accijnsen, de rechtszittingen van Oud- en Nieuw-Mathenesse en Nieuwland, etc.
| |
| 22-9-1700 | De Staten-Generaal heffen het verbod uit 1698 op het stoken van brandewijn uit graan, weer op.
| |
| 1701 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 1552 last (een last = 4 tonnen = ca. 14.000 vissen.
| |
| 25-3-1701 | Door middel van een resolutie van de vroedschap wordt het aantal buitenvaders (regenten) van het hofje van Belois op drie gesteld. Als zodanig worden nu Gerrit Somhof en Nicolaas van Wijk herbenoemd en meester Antoni Wagtmans voor het eerst aangesteld.
| |
| 1702 | John Nortleigh schrijft dat Schiedam "abounds in fishery; and abundance of Busses, Cord and Network are there made for that purpose".
| |
| 1702 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 880,5 last (een last = 4 tonnen = ca. 14.000 vissen. Mogelijke oorzaak van de verminderde aanvoer is de Spaanse Successie oorlog (1702-1713) waaraan de Republiek der Nederland aan deelneemt.
| |
| 30-4-1702 | Na het overlijden van Willem III trekken de Schiedamse regenten de vrije verkiezing van regeringsambten weer naar zich toe en wordt het aantal leden van de vroedschap van 24 op 20 gebracht.
| |
| 1703 | De aanvoer van haring bedraagt dit jaar 189,5 last (een last = 14 tonnen = ca. 14000 vissen).
Mogelijke oorzaak van de verminderde aanvoer: de Spaanse Successie-oorlog 1702-1713.
| |
| 1703 | De Rotterdamse Poort wordt vanwege de slechte toestand vernieuwd waarbij de karakteristieke torens verdwijnen.
| |
| 1703 | Het Opreedersgilde schenkt een gebrandschilderd raam voor het koor van de Grote of St. Janskerk.
| |
| 1704 | De vroedschap, het bestuurscollege in Schiedam, bestaat nu uit twintig leden (was vierentwintig).
| |
| 1704 | De seculiere pastoor Johannes Tibbel van het Huis te Poort schrijft zijn "Seven Onderregtingen over de Tegenwoordige Kerkgeschillen", waarin hij partij kiest voor Petrus Codde die op beschuldiging van ketterij (Jansenisme) uit zijn ambt was ontzet. In het voorwoord verwijt hij de Dominicanen dat zij de gelovigen blinde gehoorzaamheid aan de paus voorhouden.
| |
| 1704 | De aanvoer van haring bedraagt dit jaar 423,5 last (een last = 14 tonnen = ca. 14000 vissen)
Mogelijke oorzaak van de verminderde aanvoer: de Spaanse successie-oorlog 1702-1713.
| |
| 1705 | Uit het gildearchief blijkt dat Schiedam nu veertig branders heeft die een brandersbedrijf uitoefenen.
| |
| 1705 | De stad bezit volgens de stadsrekeningen/ stadslijnba(a)n(en). Deze bevinden zich aan de Noordvest, Westvest (Nieuwe Vest), Broersvest en bij de Kethelpoort. De moeilijker te tellen banen aan o.m. de Lange Kerkstraat, Verbrande Erven, in het St. Annazusterhuis en de Hoogstraat, zijn in deze aantallen niet opgenomen
| |
| 1705 | De Loodwitmolen die tussen 1594 en 1609 werd gebouwd in de St. Annazusterstraat ( in twee huisjes van de Leproosmeesters wordt na als papier- en loodwitmolen te hebben gefunctioneerd, omgebouwd tot rosmolen.
| |
| 1705 | Het Sint-Barbara- of metselaarsgilde schenkt een gebrandschilderd raam voor het zuiderschip van de Grote of St. Janskerk.
| |
| 1705 | De aanvoer van haring bedraagt dit jaar 386,5 last (een last = 14 tonnen = ca. 14000 vissen).
Mogelijke oorzaak van de verminderde aanvoer: de Spaanse successie-oorlog 1702-1707
| |
| 1-6-1705 | De pas opgerichte Rederijkerskamer Den Vijgen-Boom organiseert in Schiedam een landjuweel waaraan zeven kamers deelnemen. De oude Schiedamse kamer De Roo Roosen laat verstek gaan omdat die dit jaar een eigen juweel organiseert.
| |
| 28-10-1705 | Op het door de Rederijkerskamer De Roo Roosen georganiseerde landjuweel komen dertien kamers ten huize van Pieter van Leeuwen op het Nieuwerck bijeen. De jonge Schiedamse kamer Den Vijgen-Boom neemt ook deel en wint een tinnen kom.
| |
| 1706 | Drie van de vier Schiedamse windmolens worden tot moutmolens ingericht. Alleen De Steene molen blijft bakkersmolen.
| |
| 1706 | De Volmolen wordt omgebouwd tot vol- en moutmolen.
| |
| 1706 | De watermolen aan de Vlaardingerstraat gaat ten dele voor de branders en branderijen werken.
| |
| 1706 | De aanvoer van haring bedraagt dit jaar 647,5 last (een last = 14 tonnen = ca. 14000 vissen).
Mogelijke oorzaak van de verminderde aanvoer:de Spaanse Successie-oorlog 1702 1707.
| |
| 1707 | Het scheepmakersgilde schenkt een gebrandschilderd raam voor het koor van de Grote of St. Janskerk.
| |
| 1707 | De aanvoer van haring bedraagt dit jaar 763 last (een last = 14 tonnen = ca. 14000 vissen)
Mogelijke oorzaak van de verminderde aanvoer: de Spaanse Successie-oorlog 170-1713.
| |
| 20-5-1707 | De eerste steen wordt gelegd voor molen "De Noord", de stenen vervanger van de houten standerdmolen van omstreeks 1446, het jaar dat die voor het eerst werd vermeld in de annalen van de gemeente Schiedam.
| |
| 22-3-1707 | In een inventaris van goederen van Daniël van Boshuizen (vroedschap en schepen) worden twee branderijen en twee aandelen in een haringboot genoemd.
| |
| 20-4-1707 | Een "opgetimmert buisschip" wordt verhuurd aan een Rotterdamse koopman, gevolg van het feit dat de haringvisserij in Schiedam heel slechte bedrijfsresultaten had, vooral doordat kapers uit Duinkerken en Calais schepen buitmaakten én als gevolg van de de opkomst van de branderijen..
| |
| 1708 | De aanvoer van haring bedraagt dit jaar 1152 last (een last = 14 tonnen = ca. 14000 vissen).
| |
| 6-4-1708 | Mr. Antoni Wagtmans en Gerrit Somhof worden herbenoemd tot regent van het Hofje van Belois. Cornelis Penning wordt voor het eerst benoemd.
| |
| 1709 | De Wip- of Beukmolen wordt voor het beuken van hennep gebouwd (met octrooi om anderen uit te sluiten) aan de Noordvest tussen de Noord- en de Kameel, in opdracht van Laurens Paridon.
| |
| 1709 | De Westmolen, gebouwd 1580 aan de Westvest tegenover de Westmolenstraat, in opdracht van Dirck Mees, molenaar te Delft, wordt vervangen door een stenen exemplaar.
| |
| 1709 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 1423 last (een last = 14 tonnen = ca. 14000 vissen).
| |
| 1710 | Het aantal in Schiedam zich bevindende branders is sinds 1705 met 15 gestegen tot 55. Het schijnt dat de oorlog met Frankrijk voor deze bedrijfstak geen ongunstige bijverschijnselen heeft.
| |
| 1710 | Kapers van Duinkerken en Calais berokkenen al 10 jaar lang de visserij grote schade door het buitmaken van schepen (de bouwkosten van een schip bedragen 2000 tot 3000 gulden).
| |
| 1710 | Het wagenaars of voerliedengilde schenkt een gebrandschilderd raam voor het koor van de Grote of St. Janskerk.
| |
| 1710 | De stad bezit volgens de stadsrekeningen 5 stadslijn ba(a)n(en). Deze bevinden zich aan de Noordvest, Westvest (Nieuwe Vest), Broersvest en bij de Kethelpoort. De moeilijker te tellen banen aan o.m. de Lange Kerkstraat, Verbrande Erven, in het St. Annazusterhuis en de Hoogstraat, zijn in deze aantallen niet opgenomen
| |
| 1710 | Levering van de derde van de drie luidklokken in de Grote of St. Janskerk door Claes Noorden en Jan Alber de Grave. Het is de kleinste van de drie, weegt 900 kg en heeft fis als toon.
| |
| 1710 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 1141 last (een last = 14 tonnen = ca 4000 vissen ).
| |
| 1711 | De stenen stellingmolen met de naam Brandersmolen, ook wel De Gekroonde Brandersketel, wordt op de Westvest tegenover de Branderssteeg gebouwd in opdracht van enige branders.
| |
| 1711 | De aanvoer van haring bedraagt in deze periode 17.095 last (een last =14 tonnen = ca. 14.000 vissen)
| |
| 1711 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 1220 last (een last =14 tonnen = ca. 14000 vissen).
| |
| 1711 | Molen De Gapert, in 1634 gebouwd in opdracht van Rochus Ockers, molenaar te Vlaardingen, wordt herbouwd als stenen stellingmolen, voor het malen van mout.
| |
| 1711 | Uit de verkoop van de vangst van een haringschip blijkt dat per vangst de zuivere winst slechts ca 7% van de uitrustingskosten is hetgeen reders er wellicht toe brengt met de visserij te stoppen.
| |
| 6-3-1711 | Binnen de wallen van de stad mogen geen varkens meer gehouden worden; voor 1 mei dienen ze allen te zijn verwijderd.
| |
| 1712 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 1092 last (een last = 14 tonnen = ca. 14000 vissen ).
| |
| 1712 | Het oude stadsjacht, waarmee o.m. op Delft en Den Haag wordt gevaren om vertegenwoordigers uit Schiedam naar vergaderingen van de overheid te brengen, wordt vervangen door een nieuw.
| |
| 8-1-1712 | Uit een keur waarin paal en perk wordt gesteld aan de praktijken van kinderen die goederen uit haringbuizen stelen om die weer door te verkopen, blijkt dat de haringvisserij "één van de considerabelste en grootste hooftnering dezer stede is".
| |
| 25-3-1712 | Gerrit Somhof en Cornelis Penning worden herbenoemd tot regent van het Hofje van Belois terwijl Pieter van den Heuvel deze functie voor het eerst aanvaardt.
| |
| 1713 | De aanvoer van haring bedraagt dit jaar 2528 last (een last =14 tonnen =ca. 14000 vissen).
| |
| 1713 | Er wordt een nieuwe pastoor aangesteld voor de Schiedamse Katholieken, omdat Johannes Tibbel, aangesteld in 1694, zijn bediening heeft neergelegd. De nieuwe geestelijke is Amandus Verschueren, die een eenvoudig en godsvruchtig man wordt genoemd.
| |
| 1713 | Pastoor Tibbel erkent Cornelis van Steenhoven als bisschop. Deze is zonder de toestemming van Rome benoemd, waarmee de scheuring tussen Oud-Katholieken en Rooms-Katholieken een feit is geworden.
| |
| 1714 | Oprichting van (distilleerderij) Daniël Visser & Zoonen.
| |
| 1714 | De aanvoer van haring bedraagt dit jaar 1913 last (een last =14 tonnen = ca. 14000 vissen).
| |
| 1714 | Het chirurgijnsgilde schenkt een gebrandschilderd raam voor het koor van de Grote of St. Janskerk.
| |
| 1715 | Stenen stellingmolen De Kameel wordt gebouwd aan de Noordvest "besijde de Overschiese poort" in opdracht van enige branders.
| |
| 1715 | Stenen stellingmolen De Star wordt gebouwd aan de Noordvest "ter sijde de Kethelse poort" in opdracht van enige branders.
| |
| 1715 | De stad bezit volgens de stadsrekeningen 5 stadslijnbanen Deze bevinden zich aan de Noordvest, Westvest ( Nieuwe Vest), Broersvest en bij de Kethelpoort. De moeilijker te tellen banen aam o.m. de Lange Kerkstraat, Verbrande Erven, in het St. Annazusterhuis en de Hoogstraat, zijn in deze aantallen niet opgenomen.
| |
| 1715 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 2266 last (een last =14 tonnen = 14000 vissen).
| |
| 1715 | Er zijn nu 85 branders in Schiedam. Een vermeerdering met 30 tegenover die met 15 in de periode 1705-1710. (Het lijkt de branders dus goed te gaan, ook nadat in 1713 vrede met Frankrijk is gesloten bij de beëindiging van de Spaanse Successie-oorlog.)
| |
| 5-2-1715 | Burgemeesters zijn van mening dat het kruithuis een gevaar voor de stad inhoudt, ze zien het liever verdwijnen. Er wordt een onderhandelingscommissie ingesteld om met de Gecommiteerde Raden van de Staten van Holland te gaan praten.
| |
| 17-2-1715 | Burgemeesters stellen de vroedschap voor een schoolmeester aan te stellen "tot onderwijs der Arme kinderen". Pogingen om iemand aan te stellen mislukken echter.
| |
| 25-3-1715 | Pastoor Johannes Tibbel overlijdt, nadat hij enkele jaren daarvoor zijn bediening had neergelegd.
| |
| 11-7-1715 | Het stadsbestuur vaardigt een keur uit, waarin het reeds bestaande verbod op "kaetsen en balslaen" wordt herhaald wegens de dagelijkse overtredingen. Van overtreders zal de hoed afgenomen worden en zij zullen een boete van drie gulden moeten betalen.
| |
| 1716 | In deze en volgende jaren komen door het stadsbestuur (de Weth) veel verordeningen tot stand die ten doel hebben de preventie tegen brand in de branderijen.
| |
| 1716 | De aanvoer van haring bedraagt dit jaar 1757,5 last(een last =14 tonnen = ca. 14000 vissen).
| |
| 26-8-1716 | De (kruithuis)commissie rapporteert dat de Gecommiteerde Raden het kruithuis voor 8000 gulden aan de stad willen verkopen. De vroedschap machtigt de commissie het (lege) magazijn aan te schaffen voor niet meer dan de vraagprijs. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid, indien nodig, het pand af te breken en over een industrieterrein te beschikken
| |
| 31-8-1716 | De stad koopt voor 7000 gulden het kruithuis.
| |
| 10-12-1716 | De nalatenschap van vroedschap Willem 't Hart bevat o.m. een mouterij, hypotheken op drie branderijen, drie haringbuizen alsmede aandelen in haringschepen en enige boeken met betrekking tot mouterijen en haringschepen.
| |
| 1717 | De stenen stellingmolen met de naam De Zuidmolen wordt gebouwd aan de westzijde van de Lange Nieuwstraat voorbij het Blauwhuis, in opdracht van enige branders.
Dit is de tweede molen met die naam. de eerste wordt al in 1383 genoemd en die werd afgebroken in 1683.
| |
| 1717 | Bouw van een dubbele trap (met twee middenbordessen en een bovenbordes) aan de voorgevel van het stadhuis op de Grote Markt.
| |
| 1717 | De aanvoer van haring bedraagt dit jaar 2108 last (een last = 14 tonnen =ca. 14000 vissen)
| |
| 12-4-1717 | De vroedschap besluit het Proveniershuis uit te breiden tot een aantal van dertien huisjes.
| |
| 1718 | De aanvoer van haring bedraagt dit jaar 1964,5 last (een last= 14 tonnen= ca. 14.000 vissen).
| |
| 19-3-1718 | Het brandersgilde verzoekt de stedelijke autoriteiten om een beurs in te mogen stellen voor de sterk toegenomen handel in moutwijn.
| |
| 21-3-1718 | De Schiedamse makelaars en handelaars in moutwijn krijgen op het stadhuis te horen, dat zij zich voortaan tussen 12.00 en 13.00 uur hebben te vervoegen tussen de blauwe brug tegenover de oude vismarkt en de groene brug, tegenover de Westmolenstraat i.v.m. de koop van moutwijnen van branders. De handel geschiedt dus in de open lucht.
| |
| 18-7-1718 | Burgemeesters stellen aan de vroedschap voor de beurs voor de moutwijnhandelaren etc. te overdekken met een galerij waarvan de ruimte met hekken afsluitbaar zal zijn. De vroedschap gaat hiermee accoord.
| |
| 1719 | Van de Vlaardingse Poort wordt het bovenstuk gesloopt en van een ander dak voorzien.
| |
| 1719 | Het spreekwoord 'Schiedammetje Droogbrood' in druk verklaard: "Indien er eenig volk is onder de Batavieren, 't welk de voordelen van de spaarzaamheid verstaat, zo zijn het vooral de De Schiedammers, want hunne zeunigheid in het besnoeien van alle onkosten is al van ouds geroemd door het (al)gemene spreekwoord: 'Schiedammertje Droogbrood' ".
| |
| 1719 | De aanvoer van haring bedraagt dit jaar 1528,5 last ( een last is =14 tonnen= ca. 14.000 vissen.
| |
| ca. 1720 | Begin van het proces van vermindering van de aanvoer van haring met als mogelijke redenen:
- de opdringende industrie laat voor de haringbuizen te weinig plaats op de kaden;
- reders steken hun geld liever in branderijen vanwege de grotere rentabiliteit en minder risico's (er blijken relaties te bestaan tussen reders en branders)
- slechte bedrijfsresultaten van de visserij
- ombouw van haringbuizen tot vrachtvaarder voor de aan- en afvoer van resp. granen en moutwijn
- steeds meer distillateurs en branders maken deel uit van de stadsregering waardoor deze industrie wordt bevoordeeld boven de visserij.
| |
| ca. 1720 | Scheiding tussen de twee aan weerszijden van de Dam gelegen kerken, waarvan de één (der paters Dominicanen) kiest voor de onderwerping aan het gezag van Rome, en de ander (onder leiding van de pastoor van 't Huis te Poort) voor het oude nationale bisschoppelijke gezag i.c. aartsbisschop Codde.
| |
| 1720 | De stad bezit volgens de stadsrekeningen 4 stadslijnbanen. Deze bevinden zich aan de Noordvest, Westvest (Nieuwe Vest), Broersvest en bij de Kethelpoort. De moeilijker te tellen banen aan o.m. de Lange Kerkstraat, Verbrande Erven, in het St. Annazusterhuis en de Hoogstraat, zijn in deze aantallen niet opgenomen.
| |
| 1720 | Er worden te Schiedam 94 branders geteld. Hetgeen betekent dat er weer 9 branders bij zijn gekomen in de voorafgaande 5 jaren. Nog steeds groei, maar wel een veel langzamere dan die in de jaren 1710-1715.
| |
| 1720 | De aanvoer van haring bedraagt dit jaar 718 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
Begin van het proces van vermindering van de aanvoer; deze komt (behalve in 1721 1725) niet meer boven de 1.000 last uit.
| |
| 1720 | Met de neergang van de haringvisserij begint tevens een grote werkloosheid en armoede onder de Schiedamse vissers en aanverwante industrieën te ontstaan.
| |
| 1721 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 1017 last (een last = 14 tonnen= ca. 14.000 vissen).
| |
| 21-8-1721 | De stadsoverheid - die de hervormde predikanten benoemt na een voordrachtsprocedure door de kerkeraad - geeft de kerkeraad meer vrijheid bij haar keuze van een predikant maar drukt de raad op het hart "bequame, moderate, vredelievende en stigtelijke leeraars, tot genouge van mijn Heeren van de Weth, Predikante ende gemeente" te selecteren.
| |
| 1722 | De moutwijnindustrie te Schiedam maakt een periode van krachtige bloei door. Het werk dat door de branderijen wordt geboden, trekt velen van buiten Schiedam aan. Vooral Duitsland levert grote aantallen arbeiders voor deze bedrijfstak, die de visserij terugdringt naar een minder belangrijke positie in het economisch leven van de stad. Er komen op het laatst echter, in de hoop hier hun levensonderhoud te kunnen verdienen, zoveel minvermogende mensen naar Schiedam dat de bestaande Armenkamers zwaar worden belast.
| |
| 1722 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 828,5 last (een last =14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 24-9-1722 | De weduwe en zonen van Anthony van Vollehove (kooplieden, reders en eigenaars van lijnbanen) verkopen een "coopvaardijbuis".
| |
| 3-12-1722 | Nieuwe ordonnantie op het wijkmeesterschap. Reden is de vestiging van veel minvermogende personen binnen de stad, waardoor de Armenkamers zwaar worden belast. Zonder admissie (toestemming) mag voortaan niemand meer in de stad worden toegelaten. De namen van logé's en huurders moeten aan de wijkmeesters worden opgegeven.
| |
| ca. 1723 | Pastoor Amandus Verschueren (Schiedam) en pastoor Timmers (Rotterdam) brengen de relikwieën van Liduïna uit Bergen in Henegouwen (waarheen ze in 1615 waren gebracht) terug naar Schiedam.
| |
| 1723 | Sloop van de watermolen bij het spui aan de Westvest. Van de watermolens is nu alleen nog de molen in de Vlaardingerstraat over.
| |
| 1723 | De Nieuwe Volmolen, gebouwd in 1634 "aan de Vest beij 't spuij" in opdracht van enige kooplieden uit Leiden, wordt buiten werking gesteld.
| |
| 1723 | In de Lange Nieuwstraat, bij de Varkenssluis wordt de achtkantige, houten bovenkruier molen Wijk(t) den Toorn gebouwd. Hij krijgt de functie van houtzaagmolen.
| |
| 1723 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 968 last ( een last =14 tonnen = 14.000 vissen).
| |
| 21-10-1723 | Tijdens de nacht slaan boosaardige lieden de "glasen bij leeden van de Regeeringe en particuliere Burgere" in.
| |
| 30-10-1723 | Tijdens de nacht is er een schotschrift opgeplakt (mogelijk uit de hoek van Prinsgezinden) op de huizen van enkele vroedschapsleden en burgers. De vroedschap looft 300 gulden uit om de daders te pakken te krijgen.
| |
| 1724 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 538 last (een last=14 tonnen= ca. 14.000 vissen).
| |
| 1724 | Ary Cornelisz van Bol'Es volgt als 29-jarige, zijn vader Cornelis van Bol'Es, die met met pensioen gaat, op als stadsarchitect. Cornelis blijft echter actief, nu als belangrijk korenwijnbrander. Hij legde "daarmee de basis voor de prominente rol van zijn Schiedamse nazaten in de brandersnijverheid"
| |
| 1725 | Er worden in Schiedam nu 124 branders aangetroffen. Dit betekent voor de periode 1720-1725 een even snelle stijging van hun aantal als die in de periode 1710-1715 (30 branders meer in 5 jaren tijds).
| |
| 1725 | De stad bezit volgens de stadsrekeningen 4 stadslijnbanen. Deze bevinden zich aan de Noordvest, Westvest (Nieuwe Vest), Broersvest en bij de Kethelpoort. De moeilijker te tellen banen aan o.m. de Lange Kerkstraat, Verbrande Erven, in het St. Annazusterhuis en de Hoogstraat, zijn in deze aantallen niet opgenomen.
| |
| 1725 | De Kethelpoort wordt vernieuwd en de bijgebouwen gesloopt.
| |
| 1725 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 1140 last (een last = 14 tonnen =ca. 14.000 vissen.
| |
| 1725 | Pastoor Nicolaüs de Wolf aangesteld, die later om zijn deugd en godsvrucht tot kanunnik gekozen wordt door het Utrechtse kapittel.
| |
| 19-1-1725 | Pastoor Amandus Verschueren overlijdt.
| |
| 22-1-1725 | Het kruithuis wordt voor zes jaar verhuurd aan Jean Renard en Samuel Quesneij het eerste jaar gratis en daarna voor de som van 160 gulden per jaar. De heren willen er een "Catoendrukkerij" beginnen.
| |
| 28-3-1725 | De noodzaak een schoolmeester voor het onderwijs aan arme kinderen aan te stellen komt weer in de vroedschap ter sprake.
| |
| 30-3-1725 | Pieter van der Heuvel, Corn. Penning en Gerrit Somhof worden herbenoemd als regent van het Hofje van Belois.
| |
| 9-4-1725 | Nicolaas van der Schel wordt aangesteld als schoolmeester aan de arme kinderen "op een tractement van vijftig gulden voor 't jaar".
| |
| 27-6-1725 | Het kruithuis wordt voor twee jaar verhuurd aan David Asseline om er een Catoendrukkerij te vestigen (zie 22 januari 1725).
| |
| 28-6-1725 | De hoofdlieden van het Zakkendragersgilde verzoeken het stadsbestuur toestemming voor de bouw van een nieuw gildehuis op de plaats van het oude. Het verzoek wordt ingewilligd. Blijkens de steen boven de ingang moet in hetzelfde jaar de bouw van het gildehuis dat nu als Zakkendragershuisje bekend is, zijn gerealiseerd.
| |
| 8-10-1725 | De vroedschap bepaalt dat de stadskas beheerd zal worden door de "Rekenkamer" (=college van rekenmeesters) bestaande uit drie leden uit hun midden.
| |
| 1726 | Pieter van den Heuvel en Corn. Penning worden herbenoemd tot regent van het Hofje van Belois.
| |
| 1726 | Op kosten van de regenten wordt de regentenkamer van het Hofje van Belois verfraaid met o.a. een marmeren schoorsteen en regentenschilderijen van Dionys van Nimwegen.
| |
| 1726 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 999 last(een last =14 tonnen = ca. 14.000 vissen ).
| |
| 1726 | De vroedschap besluit dat alle luifels aan alle huizen moeten worden verwijderd, d.w.z. aan nieuwe huizen mogen geen luifels meer komen en alle bestaande luifels mogen niet vernieuwd en zelfs niet geverfd worden. (Het lijkt een maatregel vanwege het toegenomen verkeer in de straten).
| |
| 25-2-1726 | De kerkeraad van de hervormde gemeente beklaagt zich bij de burgemeesters over een zekere mate van provocerend gedrag van de kant van de Roomsen, die op zondag, als de gereformeerde kerk aan- of uitgaat "met geheele troupen naar haare kerke ende uijt haare kerke gaan met boeken onder haare armen, zijnde strijdig tegens de placcaten". De klacht betreft tevens de gemengde huwelijken tussen hervormden en Roomsen. De burgemeesters horen de klachten aan maar doen vooralsnog niets.
| |
| 1727 | Bouw van de stenen Oostmolen op het "gewesene bolwerck", aan het einde van de Lange Kerkstraat, bij de Broersvest, in opdracht van enige branders.
| |
| 1727 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 601 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen ) .
| |
| 1727 | Bouw van de stenen stellingmolen "De Hoop" aan de Lange Nieuwstraat, in opdracht van enige branders.
| |
| 16-3-1727 | Verbouwingen onder het stadhuis veroorzaken dat de vleeshal daar moet verdwijnen; burgemeesters berichten aan de vroedschap dat naar een andere geschikte plaats moet worden omgezien.
| |
| 15-4-1727 | Herbenoeming van Pieter van den Heuvel en Cornelis Penning en benoeming van Cornelis de Cock tot regent van het Hofje van Belois.
| |
| 2-6-1727 | Voor de bouw van een nieuwe vleeshal wordt een plaats bepaald aan de Grote Markt, het deel waar Boterstraat en Herenstraat samenkomen.
| |
| 17-6-1727 | Bouw van een nieuwe Vleeshal aan de Grote Markt, het deel waar Boterstraat en Herenstraat samenkomen.
| |
| 1728 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 276,5 last (een last=14 tonnen ca =14.000 vissen.
| |
| 1729 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 230 last (een last =14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 10-12-1729 | De weduwe Carel Bosschaert, in leven vroedschap, burgemeester, koopman en een aantal jaren haringreder, verleent flinke sommen geld als hypotheek op branderijen, hetgeen de achteruitgang van de (haring)visserij illustreert.
| |
| 1730 | Schiedam telt 1422 huizen hetgeen ca. 7800 inwoners betekent.
| |
| 1730 | De stad bezit volgens de stadsrekeningen 2 stadslijnba(a)n(en). Deze bevinden zich aan de Noordvest, Westvest (Nieuwe Vest), Broersvest en bij de Kethelpoort. De moeilijker te tellen banen aan o.m. de Lange Kerkstraat, Verbrande Erven, in het St. Annazusterhuis en de Hoogstraat, zijn in deze aantallen niet opgenomen.
| |
| 1730 | De Nieuwe Volmolen, staande "aen de Vest bij het spuij, besuijden de stedes timmerwerf", gebouwd in 1634 in opdracht van enige kooplieden te Leiden en buiten werking gesteld in 1723, wordt nu onklaar gemaakt door de waterloop met klei te vullen
| |
| 1730 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 254 last ( een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen)
| |
| 1730 | Oprichting van branderij/distilleerderij Wenneker.
| |
| 1730 | Schiedam telt 120 branders. Voor het eerst is er sprake van een daling van hun aantal; ten opzichte van 1725 zijn 4 branders van het toneel verdwenen.
| |
| 1731 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 223 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 7-8-1731 | Het stadsbestuur koopt van de Staten van Holland en West-Friesland de ambachtsheerlijkheden Poortugaal, Hoogvliet en Pernis (37.000 gulden)
| |
| 1732 | Besluit tot afbraak van alle pothuizen (lage huizen, half onder de grond en half boven de grond gelegen en aanleunend tegen een groter gebouw).
| |
| 1732 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 294 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen ).
| |
| 1732 | Blijkens mededeling van de burgemeesters is het geboomte op de (waarschijnlijk al afgegraven) wal van de Broersvest gerooid met de gedachte daar "een nieuw plantsoen aan te leggen".
| |
| 1733 | De gildekist an het Opreedersgilde, welke aanwezig is in het Stedelijk Museum Schiedam, is naar allle waarschijnlijkheid uit dit jaar.
| |
| 1733 | De Wip of Beukmolen, in 1709 gebouwd aan de Noordvest wordt door brand verwoest.
| |
| 1733 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 455 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen ).
| |
| 1733 | Vernieuwing van de Vismarkt welke is gelegen aan de Lange Haven bij de Walvisstraat.
| |
| 8-5-1733 | De vroedschap besluit om op de plek van het vorige huisje, naast de toren van de Grote Kerk, een nieuw klokkenluidershuis te bouwen "nevens een Brandtspeuijt en klapwakers Huijsje".
| |
| 13-7-1733 | De vroedschap besluit een register aan te leggen van alle op het stadhuis aanwezige boeken.
| |
| 1734 | Het Zakkendragershuisje wordt in gebruik genomen.
| |
| 1734 | Bouw van de buitenplaats Rustenburgh "op het Nieuwwerck aan de Lange Nieuwstraat" op de plek waar eerder het Kruithuis stond, in opdracht van Nicolaas Elias uit Amsterdam, een telg uit een voornaam Amsterdams regentengeslacht.
| |
| 1734 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 386,5 last ( een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen ).
| |
| 1734 | Het aantal scheepsbouwers is sterk afgenomen, waarschijnlijk als gevolg van de sterk verminderde visserij. Nog slechts de werf van Pieter Maartensz van Wieringen, liggende bij de Hoofdbrug, wordt in de belasting aangeslagen.
| |
| 18-5-1734 | De vroedschap besluit het bouwvallig en vervallen gebouw van de Latijnse school te verbeteren.
| |
| 13-9-1734 | De aanbesteding en de bouw van een nieuw stadsjacht (een trekjacht) vindt plaats. Voor 1500 gulden gaat de opdracht naar Gerrit Janse van de Rotte, wiens bestek bewaard is gebleven voor het nageslacht.
| |
| 1735 | Het bij de Oostmolen staande stadsladderhuisje voor het opbergen van de brandweerladders, is nog steeds in gebruik.
| |
| 1735 | De stad bezit volgens de stadsrekeningen nog slechts 1 lijnbaan waarvan de plaats niet is genoemd.
| |
| 1735 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 606,5 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1735 | Er zijn 116 branders, weer 4 minder dan in 1730.
| |
| 4-1-1735 | De stad koopt een gedeelte van de gemene goederen van de ambachtsheren van Langebakkersoord en Deyffelsbroek.
| |
| 1736 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 658,5 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1737 | Pieter van den Heuvel en Cornelis de Cock worden herbenoemd tot regent van het Hofje van Belois en Maerten Penning wordt dit voor de eerste maal.
| |
| 1737 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 587 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1738 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 416,5 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen ).
Vanaf dit jaar komt de aanvoer niet meer boven de 500 last uit.
| |
| 1739 | Nicolaas Elias, een vermogend Amsterdammer, gehuwd met de Schiedamse regentendochter Hillegonda Bosschaert vestigt zich op de voor hem in de jaren 1734-1739 gebouwde buitenplaats Rustenburgh.
| |
| 1739 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 311 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 24-8-1739 | Het stadsbestuur koopt van de Staten van Holland en West-Friesland de ambachtsheerlijkheden Lokhorsterland (ook Oud- en Nieuw-Engeland genoemd) en in ditzelfde jaar Langebakkersoord, Smalland en Deyffelsbroek voor 38.000 gulden.
| |
| ca. 1740 | De woningen van het Hofje van Belois worden vernieuwd en vergroot.
| |
| 1740 | De stad bezit volgens de stadsrekeningen nog 1 stadslijnbaan.
| |
| 1740 | Op Goede Vrijdag wordt Mr. Martinus de Beer benoemd tot regent van het Hofje van Belois terwijl Maerte Penning en Corn. de Cock worden herbenoemd.
| |
| 1740 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 165,5 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1740 | De stad telt nog 107 branders, d.w.z. weer 9 minder dan in 1735.
| |
| 13-10-1740 | De boedelinventaris van Simon Ghijsen bevat o.m. twee branderijen, een aandeel in de zoutketen, een buisschip en aandelen in twee molens en elf haringschepen.
| |
| 1741 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 228 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 3-7-1741 | Na klachten van de kastelein hebben de burgemeesters zelf geconstateerd dat gebouw de Doelen "oud en bouwvallig" is. De reparatiekosten zullen ruim 3.000 gulden zijn. Ze stellen de vroedschap voor het oude pand te slopen en een nieuw neer te zetten, welk voorstel wordt geaccepteerd.
| |
| 22-8-1741 | Het stadsbestuur besluit tot de bouw van een nieuwe St. Joris Doele op het "Pleyn bij den ouden Doel" naar ontwerp van stadsarchitect Ary van Bol'es.
| |
| 3-11-1741 | In de Doelen vindt de aanbesteding plaats voor "het maaken van een nieuwe Stads Doele met een Koetshuis en paardestal" op het "Pleijn bij den Ouden Doelen". Kort na deze datum moet de bouw zijn begonnen.
| |
| 1742 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 120 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 18-4-1742 | De vroedschap besluit dat stadsbestuurders lidmaat dienen te zijn van de Hervormde Gemeente en daartoe ook het bewijs moeten kunnen overleggen. Uitgezonderd worden degenen doe op het moment van het besluit deel van de overheid uitmaken.
| |
| 1743 | Jacobus Cortebrant/Kortebrant maakt een plattegrond van Schiedam.
| |
| 1743 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 131 last (een last =14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1743 | De in 1741 begonnen bouw van de nieuwe stadsdoelen, lees het gebouw van het Sint-Jorisgilde, is gereed.
| |
| 1744 | Augustus Terwesten schildert in het stadhuis een schoorsteenstuk in de burgemeesterskamer en maakt een schilderij voor de schepen- en vroedschapskamer .
| |
| 1744 | De "Hedendaagse Historie of Tegenwoordige Staat van alle volkeren" (IsaackTirion, Amsterdam 1744) constateert dat te Schiedam de haringvisserij bloeide maar dat "deeze neering merkelijk is verloopen" en "Tegenwoordig bloeit er de Korenhandel, en inzonderheid het stooken van Koorenwijn. Men heeft er meer dan honderd en tachtig Ketels, die, gemeenlyk, 't gansche jaar driemaal daag 's daags worden afgestookt." Evenzo wordt vastgesteld dat de ingezetenen van Schiedam van ouds wegens hun zuinigheid vermaard zijn.
| |
| 1744 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 115,5 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1744 | Pastoor N. de Wolfs verzoek om Liduina met een eigen officie (gebed) in het brevier te eren, wordt door Mgr. P.J. Meindaerts, aartsbisschop van Utrecht, ingewilligd.
| |
| 1745 | De stad bezit volgens de stadsrekeningen nog steeds maar 1 lijnbaan.
| |
| 1745 | De herberg nabij de Vlaardingse Poort heeft waarschijnlijk al een zogenaamde "Colfbaen".
| |
| 1745 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 175 last ( een last= 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1745 | Het aantal in Schiedam gevestigde branders is tot 101 gedaald. Voor de 4de maal is er dus sprake van een achteruitgang (min 6 vergeleken met 1740).
| |
| 1746 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 255 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1746 | Het de stadswaag - het gebouw naast de Grote of st. Janskerk op de hoek van de Nieuwstraat en de Lange Kerkstraat - krijgt een nieuwe gevel.
| |
| 30-5-1746 | Vier Schiedamse walvisvaarders: Jan Anthonij Feteris, commandeur; Pieter Jansen Feteris, stuurman; Arij Poort, harponier en Cornelis van Bree, bootmansmaat lijden bij Groenland schipbreuk met hun walvisvaarder "Cralingen" uit Amsterdam, nadat zij reeds 6 walvissen aan boord hebben. Zij verblijven met twee sloepen gedurende vijf dagen op een ijsschots en worden daarna door een andere walvisvaarder opgepikt. Zij doen hiervan verslag op 04-07-1746 bij notaris Jan van Lijken te Schiedam.
| |
| 29-11-1746 | Het weversgilde is ingevolge de resolutie van 29 nov. 1746 van de vroedschap bij het St. Lucasgilde gevoegd.
| |
| 1747 | De benoeming van stadhouder van Willem IV door de Staten van Holland wordt in Schiedam met trompetgeschal, klokgelui en orgelspel aan de burgers meegedeeld "die hunne huysen des avonds omtrent Negen uijren hebben doen illumineeren";
| |
| 1747 | Pastoor Nicolaüs de Wolf vertrekt naar Delft. Hij wordt opgevolgd door Adrianus van den Bogaert, die pastoor in Kralingen was. Door zijn kwaad gedrag in Schiedam wordt hem al spoedig door de stedelijke overheid de toegang tot de stad ontzegd.
| |
| 1747 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 104 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1747 | De Rotterdammer Dionys van Nimwegen schildert twee schoorsteenstukken in het stadhuis.
Ook wordt de voorgevel gewijzigd door de ingang van laat-gotisch te wijzigen in de huidige. Bovendien wordt het keizerswapen vervangen door het wapen van de stad.
| |
| 30-4-1747 | De benoeming van Prins Willem IV tot stadhouder wordt door de vroedschap erkend.
| |
| 1748 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 97 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1748 | Ondanks bezwaren van een deel der gemeente (o.a. bezwaarschriften naar het stadsbestuur) gaan alle goederen van de intussen zeer kleine Mennoniste gemeente in eigendom over naar de gelijknamige gemeente te Amsterdam.
| |
| 1748 | Van de in dit jaar benoemde nieuwe leden van de vroedschap zijn er vier brander, daarmee wordt het aantal branders in dit college op negen gebracht.
| |
| 25-6-1748 | De vroedschap besluit de jaarlijkse kermis niet door te laten gaan; men is beducht voor ongeregeldheden i.v.m. het systeem rond de belastingverpachting en de verkoop van ambten.
| |
| 26-6-1748 | De zg. belastingverpachting wordt afgeschaft en vervangen door een nieuw belastingstelsel dat min of meer berust op het draagkrachtprincipe.
| |
| 28-6-1748 | De vroedschap besluit de op 25 juni verboden kermis oogluikend toe te staan.
| |
| 30-6-1748 | Begin van de jaarlijkse kermis.
| |
| 19-8-1748 | De krijgsraad van de Schutterij dient een verzoek tot reorganisatie in. Men wil vier compagnieën van 150 in plaats van twee van 300 man. Verder de benoeming van officieren door de krijgsraad zelf inplaats van door de Weth. Ook zonen van vroedschapsleden niet langer vrijstellen van dienst in de Schutterij en wachtlopen, een jaarlijkse wapenschouw en het inrichten van een behoorlijk wachtlokaal.
| |
| 7-10-1748 | Een aantal personen "de Augsburgse Luijterse Confessie toegedaen" verzoekt het stadsbestuur, namens ca 60 personen, een ruimte ter beschikking te stellen voor het houden van kerkdiensten. Het betreft een aantal Lutherse Duitsers (brandersknechten) dat het bezwaarlijk vindt na hun zware weektaak op zondag in Rotterdam ter kerke te gaan. Van de uiteindelijke beslissing mbt het verzoek is niets bekend.
| |
| 11-10-1748 | Ongeveer vijftig burgers dringen een vergadering van de krijgsraad binnen waarin zij eisen dat de raad zijn invloed aanwendt om de eisen uit het verzoekschrift van de Schutterij van 19-08-1748 bij de vroedschap ingewilligd te krijgen.
| |
| 14-10-1748 | De vroedschap wil niet toegeven aan de wensen van de Schutterij en besluit de zaak voor te leggen aan de stadhouder.
| |
| 18-10-1748 | Oud-Katholiek pastoor Gerardus Hamaker wordt aangesteld.
| |
| 11-11-1748 | Honderdnegenenvijftig burgers richten een verzoekschrift aan de Vroedschap en verzoeken (meer democratie met):
- vrije verkiezingen van Hervormde predikanten;
- scheiding van de functies haven- en fabrieksmeester;
- vermeerdering van de vroedschap van de huidige 19 tot 24 leden;
- publikatie in druk van stadskeuren;
- vrije verkiezing van hoofdlieden en dekens van gilden.
Het verzoekschrift wordt door de regenten ook aan de stadhouder gestuurd niet om de beslissing aan hem over te laten, maar om hem in de gelegenheid te stellen deze mogelijke aantasting van hun eigen positie te bestrijden een dreigend oproer in de kiem te smoren, m.a.w. om in te grijpen.
| |
| 11-11-1748 | De bewoners van het Hoofd melden de vroedschap dat de kaden veel schade oplopen door de vele Engelse schepen en de "dommigheyt van het scheepsvolk". Het betreft de schepen die uit Engeland kolen aanvoeren voor de branderijen.
| |
| 29-11-1748 | Een delegatie namens de stadhouder komt voor een deel tegemoet aan de eisen van de burgerij (zie 19-08-1748 en 11-11-1748): de vroedschap wordt uitgebreid tot 24 leden; de scheiding van haven- en fabrieksmeester wordt een feit en de stadskeuren zullen worden gepubliceerd. De andere eisen worden afgewezen.
| |
| 1749 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 110 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen ).
| |
| ca. 1750 | Een beschrijving van het Hofje van Belois vermeldt dat het hofje 20 woningen bevat voor "even zo veele oude vrouwspersonen van den Gereformeerden godsdienst". In 1740/41 zijn vernieuwingen aangebracht waardoor elke woning nu een beneden- en een bovenvertrek heeft met een zolder. Er wordt melding gemaakt van een kamer voor de Regenten en van de verzorging van de bewoners.
| |
| ca. 1750 | Het nieuwe pesthuis bevat twee ziekenzalen, boven elkaar, elk met schoorstenen. In elke zaal vijf bedsteden en in de bovenste zaal nog extra een "bijzondere kreb of slaepstee", een linnenkast en een brede trap "tot de bovenste kamer strekt een slaepplaets voor zoodanigen die met geheime ziekte bezocht zijnde (een venerische ziekte), op stads Costen worden geholpen en genezen".
Zo ongeveer luidt de beschrijving.
| |
| 1750 | Het aantal in Schiedam gevestigde branders is van 101 naar 102 gestegen.
| |
| 1750 | De stad bezit volgens de stadsrekeningen nog steeds maar 1 lijnbaan. Waar deze zoch bevindt is niet bekend.
| |
| 1750 | Langzamerhand worden de stadswallen geslecht.
| |
| 1750 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 80,5 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1751 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 186,5 last (een last =14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1752 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 129 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1753 | Mr. Diederik Christiaen Pielat koopt na het overljjden van Nicolaas Elias de buitenplaats Rustenburgh aan het Nieuwwerk voor 15.000 gulden.
| |
| 1753 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 198,5 last (een last = 14 tonnen =ca. 14.000 vissen).
| |
| 1754 | De Leidse orgelmaker Pieter Assendelft krijgt opdracht om voor de katholieke schuilkerk van Kethel een klein orgel te vervaardigen.
| |
| 1754 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 298 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1755 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 274 last (een last = 14 tonnen =ca. 14.000 vissen).
| |
| 1755 | Er worden nu in Schiedam 99 branders aangetroffen, hetgeen betekent dat er 3 branders minder zijn geteld dan in 1750.
| |
| 1755 | De stad bezit volgens de stadsrekeningen nog steeds maar 1 lijnbaan.
| |
| 23-10-1755 | De vroedschap heeft tot plan om op de grond van de "Oude Capel of Bagijnhoff" een "Publiek Huys" te bouwen voor de vestiging van een Bank van Lening.
| |
| 1756 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 343 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1756 | De branderijen en jeneverstokerijen worden door de burgemeesters van Schiedam de belangrijkste bron van welzijn en bestaan van de stad genoemd.
| |
| 16-2-1756 | De vier huisjes "zijnde een oude een oude bagine Capel" d.w.z. de voormalige kapel van het Bagijnhof, worden ontruimd om af ze af te breken en op de vrijgekomen grond een Bank van Lening te bouwen. (Later is op dat adres, dan Oude Kerkhof 5, vele jaren het gemeentearchief gevestigd.)
| |
| 1-5-1756 | Met ingang van deze datum wordt Wolphert de Merre, in compagnieschap van Simon van Walcheren, kassier aan de Bank van Lening in Breda, tafelhouder of pandjesbaas van de Bank van lening voor een termijn van zestien jaar.
| |
| 6-9-1756 | De Lutherse gemeente verzoekt het stadsbestuur een passend kerkgebouw ter beschikking te stellen vanwege het aantal personen die "de luijterse Confessie" waren toegedaan. Dat betreft de Lutherse Duitsers die naar Schiedam kwamen om hier werk als brandersknecht te vinden.
| |
| 25-10-1756 | Het stadsbestuur stelt aan de Lutherse gemeente het oude kerkgebouw van de "Mennoniten" gelegen Achter de Teerstoof, ter beschikking. De stad heeft het voor 1250 gulden gekocht van de eigenaar, de Amsterdamse Mennonite gemeente.
| |
| 22-11-1756 | Burgemeesters berichten de vroedschap dat het gebouw voor de Bank van Lening in mei 1757 voor bewoning gereed zal zijn. De huur voor tafelhouder Wolphert de Merre zal 200 gulden per jaar bedragen welk bedrag ten goede zal komen aan de Magistraats Armenkamer. (Het betreft pand Oude Kerkhof 5).
| |
| 22-11-1756 | De burgemeesters berichten aan de vroedschap dat de regenten van het Proveniershuis te kennen hadden gegeven dat "voors. Huys" (het Proveniershuis) vernieuwd dient te worden. Er is al een tekening door stadsarchitect Ary van Bol'Es gemaakt. Het verzoek wordt ingewilligd.
| |
| december 1756 | Stichting van het Proveniershuis op de plaats die in 1566 wordt vermeld als "het ziekeveld buiten de Ouwerschiese poort". Hiertoe wordt het er nog aanwezige, maar als zodanig al niet meer in gebruik zijnde, Leprooshuis verbouwd door Ary van Bol'Es.
| |
| 1757 | De Volmolen aan de Vlaardingerstraat, sinds 1706 in gebruik als vol- en moutmolen, krijgt nu de functie van mout- en snuifmolen.
| |
| 1757 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 289,5 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1757 | De Overschiese Poort krijgt een toren met een uurwerk. Overigens was in deze poort (ook) een gevangenis gevestigd.
| |
| 8-5-1757 | Inwijding van het kerkgebouw van de Lutherse gemeente in het voormalige kerkgebouwtje van de Mennonieten of Doopsgezinden gelegen Achter de Teerstoof door ds. C.C.H. van der Aa uit Haarlem.
| |
| 17-5-1757 | Pastoor Wijtvliet koopt een pand aan de Korte haven dat achter de RK kerk staat
| |
| 2-9-1757 | Prins-stadhouder Willem V, zijn moeder en zuster en hun gevolg, verblijven van 12 tot 14 uur uur in Schiedam o.a. ter gebruik van het dejeuner op het stadhuis. Daarna gaat het gezelschap per koets naar Rotterdam.
| |
| 1758 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 107 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1758 | Laurens Visser bouwt voor 3325 gulden een nieuw stadsjacht waarmee de Gedeputeerden naar de vergaderingen in Den Haag zullen reizen.
| |
| oktober 1758 | Pastoor Gerardus Hamaker vertrekt uit Schiedam wegens een aanstelling te Gouda.
| |
| 9-10-1758 | Pastoor Petrus de Ram wordt aangesteld.
| |
| 12-11-1758 | Het door het Opreedersgilde aan de Hervormde Gemeente gedreven zilveren doopstel in Lodewijk XV - stijl bestaande uit een bekken en een kan, alles vervaardigd door Pieter van Gilse voor 596.8 gulden, wordt voor het eerst gebruikt door dominee Cornelis Geisweit bij de doop van Jacob Pieter Mispelblom Beijer. Het geschenk wordt officieel op 11 januari 1759 aangeboden, in een speciaal daartoe belegde vergadering van kerkmeesters met deken en hoofdmannen van het gilde.
| |
| 18-12-1758 | De vroedschap willigt een verzoek van de Regenten van het Proveniershuis in die opnieuw financiële steun vroegen om - na de gedeeltelijke vernieuwing die in 1756 werd gerealiseerd - ook de rest van het gebouw te kunnen opknappen.
| |
| 1759 | De vernieuwing van het Proveniershuis is gereed.
| |
| 1759 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 233 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 21-10-1759 | In de Lutherse kerk wordt de preekstoel ingewijd, welke is geschonken door Amsterdamse weldoeners, in een dienst door Ds. J.J. Meijer.
| |
| 1760 | Hoofdman Harmen Coopman schenkt het St. Eloy- of Smidsgilde van Schiedam een tabakscomfoor.
| |
| 1760 | De stad bezit volgens de stadsrekeningen nog steeds maar 1 lijnbaan.
| |
| 1760 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 182,5 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen)
| |
| 1760 | Er worden in dit jaar in Schiedam 100 branders geteld, 1 brander meer dan in 1755.
| |
| 29-1-1760 | De vroedschap constateert tijdens de vergadering dat door de grote toename van het aantal "Arme Persoonen" in de stad de Magistraats Armenkamer steeds grotere bedragen nodig heeft. Zij zoekt de oplossing van het probleem in de verbetering van het onderwijs waardoor de kinderen beter in staat zullen zijn een vak uit te oefenen. Een te benoemen schoolmeester zou de "konst van Navigatie" moeten verstaan.
| |
| 1761 | Ondanks de recent voltooide om- en nieuwbouw begint de achteruitgang van het Proveniershuis vanwege toename van de schulden en de geleidelijke afname van het aantal proveniers.
| |
| 1761 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 115 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 12-11-1761 | Een onderzoek van de stadsarchitect wijst uit dat vernieuwing en reparatie van het stadhuis op de Grote Markt noodzakelijk zijn.
| |
| 1762 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 175,5 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 29-11-1762 | Cornelus Noort uit Huisduinen wordt benoemd tot schoolmeester in Schiedam aan de opgerichte Stads Armenschool met een tractement van 600 gulden per jaar.
| |
| 13-12-1762 | Voor de Stads Armenschool wordt een schoolgebouw aangewezen "bij de Hooftpoort op het Nieuwerk", er wordt een bestuur benoemd en een reglement opgesteld. De navigatielessen zullen 's avonds worden gegeven, die ook toegankelijk zijn voor anderen die "zig met de Vaart geneeren".
| |
| 1763 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 119 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 3-9-1763 | Het Blauwhuis aan het Spinhuispad is zo in verval geraakt dat de burgemeesters aan de vroedschap meedelen dat de regenten het gebouw in zijn geheel willen vernieuwen. De vroedschap gaat daarmee accoord.
| |
| 5-12-1763 | Burgemeesters stellen de vroedschap voor dat het beter is een nieuw Blauwhuis op het "Nieuwerk aan de Lange Nieuwstraat" te bouwen dan het oude aan het Spinhuispad te vernieuwen. Ook nu gaat de vroedschap accoord.
| |
| 1764 | Het aantal bewoners van het Sint-Jacobsgasthuis bedraagt drieendertig personen, namelijk twintig vrouwen en dertien mannen, waarvan eenentwintig besteed door de Armenkamers.
| |
| 1764 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 163 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 23-1-1764 | De door stadsarchitect Rutger van Bol'Es gemaakte tekeningen van een nieuw te bouwen Blauwhuis aan de Lange Nieuwstraat op het Nieuwerk, worden goedgekeurd zodat met de bouw kan worden begonnen.
| |
| ca. 1-5-1764 | Het nieuwe Blauwhuis wordt gebouwd aan de Lange Nieuwstraat.
| |
| 13-8-1764 | Vroedschap besluit een plattegrond van Schiedam te laten maken door stadsarchitect Rutger van Bol'Es.
| |
| 1765 | De restanten van het voormalige Sint Annaconvent of -klooster van de Augustinessen (toen aan de Molenstraat achter de Raam) worden verkocht; op de vrijgekomen grond worden later huisjes gebouwd die de Sint-Annazusterstraat zullen gaan vormen.
| |
| 1765 | Schiedam bezit volgens de stadsrekeningen nog steeds 1 stadslijnbaan. Particuliere lijnbanen zijn niet vermeld.
| |
| 1765 | Bij zwaar onweer worden de kap en wieken van molen De Hoop aan stukken geslagen.
| |
| 1765 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 209 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1765 | Het aantal branders in Schiedam is dit jaar honderd en dat is gelijk aan het aantal van vijf jaar eerder.
| |
| 1765 | Dit jaar wordt het nieuwe Blauwhuis - naar ontwerp van stadsarchitect Rutger van Bol'Es - aan de Lange Nieuwstraat in gebruik genomen.
| |
| 13-12-1765 | Het oude Blauwhuis aan het Spinhuispad wordt in het openbaar verkocht.
| |
| 1766 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 234 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 12-4-1766 | De teerstoof in het vierde huis gerekend vanaf het Zakkendragershuisje in de richting van de Dam, wordt verkocht en verleent zijn naam aan de straat waarin de stoof staat en die "Steech achter de teerstooff" wordt genoemd en tegenwoordig "Achter de Teerstoof" heet.
| |
| 10-11-1766 | De vroedschap neemt besluit op het "Nieuwe Werck" een park aan te leggen omdat de daar bedoelde bebouwing beperkt blijft tot de zijde aan de Buitenhaven en de zijde aan de Nieuwe Haven.
| |
| 1767 | De aanleg van de Plantage is gereed.
| |
| 1767 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 303,5 last (een last =14tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 2-3-1767 | Burgemeesters delen aan de vroedschap mee, dat met de aanleg van het stadspark aan het "Niew Werck" goede vorderingen worden gemaakt. Het werk wordt volgens de principes van de Franse tuinarchitectuur uitgevoerd door stadsarchitect Rutger van Bol'Es en de verder onbekende Horsman. Het park krijgt volgens besluit van de vroedschap de naam "Plantagie".
| |
| 1768 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 375 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 21-11-1768 | In de vroedschap wordt een klacht van de Magistraats- Armenkamer behandeld, waarin sprake is van het dagelijks vermeerderen van "uijtdeelingen aan Rhoomse armen, waarschijnlijk uyt geringe soulaas (ondersteuning), dat aan gemelde Rhoomse armen van wegen haere kerk wierd toegebragt". Naar het voorbeeld van andere steden besluit men daarom "Armbesorgers" als vertegenwoordigers van de (protestantse) kerkelijke gemeente aan te stellen.
| |
| 21-11-1768 | Rutger van Bol'Es, stadsarchitect, heeft de kaart gereed waarvoor de vroedschap in 1764 opdracht had gegeven. Het is een fraaie en nauwkeurige afbeelding geworden met één groot gebrek: de vele branderijen die de stad minder aantrekkelijk maken, zijn niet zichtbaar.
De plattegrond wordt in een koperen plaat gegraveerd door de Amsterdamse graveur N. v.d. Meer.
| |
| 1769 | Begin van de bouw van een nieuwe buitensluis naast de oude.
| |
| 1769 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 358 last (een last =14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1769 | Ondanks het verbod van 1711 blijken er toch nog varkenskotten in de Lange Nieuwstraat te zijn.
| |
| 8-10-1769 | Gerrit Verboon wordt geboren in de Hoofdpoort aan de Torentjesstraat.
| |
| ca. 1770 | Arent Vink jr. beschrijft bijzonderheden over 't leven in het weeshuis. Kern van zijn betoog is dat de opvoeding van de jongens is gericht op het leren van een ambacht; die van de meisjes op het werk als dienstbode bij voorname burgers.
| |
| 1770 | Vanaf dit jaar verdwijnen langzamerhand de kleine lijnbanen die veelal op de erven achter de huizen van de Zijlstraat, Kerkstraat en Broersveld (oostzijde) waren gevestigd.
| |
| 1770 | Schiedam bezit volgens de stadsrekeningen nog steeds 1 stadslijnbaan.
| |
| 1770 | Men telt 113 in Schiedam gevestigde branders. Als deze telling juist is, zijn er in de voorafgaande 5 jaren 13 branders bijgekomen.
| |
| 1770 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 285 last (een last =14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1770 | In het Gemeentearchief van Schiedam bevindt de Kaart van de Stad Schiedam in dit jaar vervaardigd door de assistent-stadsarchitect Rutger van Bol'Es. De kaart is gedrukt vanaf zes koperen platen die zich ook in het Archief bevinden.
| |
| 16-5-1770 | In opdracht van enige branders wordt molen De Drie Koornbloemen aan de Vellevest ter hoogte van de Vlaardingerstraat gebouwd voor het malen van mout. De eerste steen wordt gelegd door Johannes Braamkamp.
| |
| 16-7-1770 | Claas van der Hoeven, oud 15 jaar, verongelukt bij de bouw van De Drie Koornbloemen.
| |
| 11-11-1770 | Opheffing van de Franse Sociëteit. Het pand tussen de Lange Haven en de Hoogstraat wordt verkocht aan de gemeente die het sloopt. Op de vrijgekomen grond vindt later de verkoop van appelen plaats, waarna de verbrede steeg Appelmarkt wordt genoemd.
| |
| 1771 | Het kerkbestuur van de Waalse gemeente besluit tot de aanschaf van een nieuw orgel in de Gasthuiskerk (in het Sint Jacobsgasthuis) en geeft daarvoor opdracht aan orgelbouwer Godefridus van Zéland die echter niet aan de aangegane verplichtingen kon voldoen. Men geeft de opdracht dan aan de Goudse orgelbouwer Henricus Hermanus Hess.
| |
| 1771 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 285 last.
| |
| 14-1-1771 | De schipper van het stadsjacht krijgt instructie. Hij moet zijn een: "ordentelijk, nugter, bescheiden persoon, zig jegens elk en een iegelijk reverentelijk (eerbiedig) gedragende, particulier (in het bijzonder) de leden der Regeeringe benevens derzelver ministers, en in het bizonder omtrent de Heeren regeerende Burgemeesteren, wiens ordres hij ten allen tijden gehouden zal zijn stiptelijk te observeeren (gehoorzamen)."
| |
| 15-7-1771 | Een conflict tussen de vroedschap en schoolmeester Cornelis Noort over de vraag in hoeverre het laatstgenoemde geoorloofd is bijverdienste te vinden (noodzakelijk vanwege het lage schoolmeesterstractement) in een ander beroep dan het onderwijs, wordt opgelost door hem toestemming te verlenen Burgerkinderen (=betalende leerlingen) aan te nemen; hij zal echter geen ander beroep mogen uitoefenen.
| |
| 2-9-1771 | De Schiedamse vroedschap besluit samen met die van Gorinchem en Schoonhoven, een huis aan de Fluwele Burgwal te Den Haag te kopen, teneinde dit als stadslogement voor de "heeren Gedeputeerden" van de drie steden in te richten. Het kost de stad 22.000 gulden.
| |
| 1772 | Een delegatie van het stadsbestuur biedt stadhouder prins Willem V twee exemplaren aan van een kaart van Schiedam met haar heerlijkheden. Eén in plano en één ingebonden in een atlas. Het is de door Rutger van Bol'es getekende kaart uit 1770.
| |
| 1772 | De indeling van stedelijke diensten in het stadhuis op de Grote Markt wordt gewijzigd. Als gevolg hiervan wordt de geweerkamer overgebracht naar het Boterhuis in de Boterstraat.
| |
| 1772 | Volgens opgave van Maarten van der Schalk c.s. is een totaal van 228 brandersketels in de branderijen aanwezig. Bij een verondersteld aantal van twee ketels per branderij zou dat 114 branderijen in Schiedam betekenen...
| |
| 1772 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 234 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1772 | De resoluties van de vroedschap vermelden een drietal stukken waarin uirvoerig over het gebruik van het stadslogement te Den Haag wordt bericht. De eerste betreft een "Acte van Conventie tussen de respectieve Regeerringen der steden Gorinchem, Schiedam en Schoonhoven", de tweede een "Instructie voor den Castelain" en de derde een "reglemenat of provisionele orders voor de bodens en domestiques."
| |
| 1772 | De vroedschap bespreekt plannen om de Broersvest opnieuw te beplanten met onder meer wilgen en iepen. Uit een en ander blijkt dat de stadswallen hier inmiddels zijn verdwenen.
| |
| 2-3-1772 | Het stadsbestuur besluit 80 exemplaren te laten drukken van de door Rutger van Bol'Es al op 21 november 1768 aan de vroedschap aangeboden plattegrond van Schiedam.
| |
| 12-11-1772 | Aanstelling van een catechiseermeester met de opdracht kinderen te onderwijzen in de beginselen van de "Christelijke Religie" in het Weeshuis. Vóór die datum werd dat waarschijnlijk door de Hervormde predikanten gedaan.
| |
| 1773 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 205 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1773 | Er worden vernieuwingen en verfraaiingen in het interieur van de consistoriekamer van de Grote of St. Janskerk aangebracht.
| |
| 1773 | Bouw van de klokkenluiderswoning naast de Grote of St. Janskerk alsmede een brandspuithuisje. Restauratie van de voormalige sacristie - nu Consistoriekamer - in de Grote of St. Janskerk
| |
| 9-9-1773 | In de St. Jacobsgasthuiskerk wordt het orgel in gebruik genomen, gebouwd door de firma Hess uit Gouda, met een feestelijk concert. Voor een aantal genodigden is er na afloop een diner in de Doelen.
| |
| 1774 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 88,5 last.
(Vanaf dit jaar komt de aanvoer niet meer boven de 100 last uit.)
| |
| 16-5-1774 | De vroedschap geeft toestemming het RK kerkgebouw aan de Dam te vergroten "Mits zijnde geheel onopzigtelijk" wat onder meer betekent dat de ramen van blinden moeten zijn voorzien "ten einde daar door alle gezigt van en op de publicque straat te beneemen". Voor de vergroting zijn twee eerder aangekochte panden nodig: één naast het in 1757 aangekochte pand aan de Korte Haven en één pand aan de Dam. Hierdoor ontstaat één aaneengesloten complex, gelegen tussen de Korte Haven en de Dam.
| |
| 1-10-1774 | Het RK Weeshuis aan de Hoogstraat wordt in gebruik genomen.
| |
| 19-12-1774 | Rutger van Bol'Es volgt zijn bijna 80-jarige vader Ary van Bol'Es op als stadsarchitect (na al sinds 1754 aan hem toegevoegd te zijn).
| |
| 1775 | In de stad telt men 118 branders en vergeleken met 1770 zijn er opnieuw branders bijgekomen, al zijn het er dit keer maar 5.
| |
| 1775 | De vroedschap besluit om de Broersvest vanaf de Rotterdamse Poort tot aan de Oostmolen opnieuw te beplanten, o.a. met willigen en iepen . De stadswallen zijn inmiddels verdwenen.
| |
| 1775 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 74,5 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 20-3-1775 | De stad bezit volgens de stadsrekeningen nog steeds maar 1 stadslijnbaan.
| |
| 20-3-1775 | Wolphert de Merre, tafelhouder van de Bank van Lening aan het Oude Kerkhof verzoekt de vroedschap het pand waar hij zijn bedrijf uitoefent en dat tevens als zijn woonhuis dienst doet, te vergroten. Het verzoek wordt ingewilligd.
| |
| 14-8-1775 | Een onderzoek naar de noodzaak van een tweede Armenschool wegens het steeds maar stijgende aantal armen in de stad, resulteert in het voorstel een "wolspinderije" op te richten om de werkeloze bevolking meer werk te verschaffen.
| |
| 1776 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 58 last (een last =14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1776 | Distilleerderij Gebr. Kramers Schiedam wordt opgericht.
| |
| 31-8-1776 | Gerard Daniël Denick (1724-1780) en Anna Elisabeth Bisdom (1718-1780) vieren hun vijfentwintigjarig huwelijksfeest op Spieringshoek. De eigenaar van Spieringshoek is Diderik van der Burch van Spieringshoek (1758-1825). Ter gelegenheid daarvan is een zilveren penning gemaakt door Theodoor Victor van Berckel (1739-1808), vanaf 1763 werkzaam in Rotterdam. De penning is opgenomen in de collectie van het Rijksmuseum.
| |
| 16-9-1776 | Burgemeesters berichten de vroedschap dat de stadsarchitect onlangs bij hen is geweest om te pleiten voor herstel van de sluis in de Dam. Deze dient naar zijn mening geheel vernieuwd of verplaatst te worden. Burgemeesters krijgen opdracht de zaak te onderzoeken.
| |
| 14-11-1776 | Burgemeesters brengen rapport uit inzake het herstel van de sluis in de Dam. Zij stellen voor een nieuwe sluis aan te leggen, zodanig dat de Schie en de (Lange) Haven "vereenigt zoude kunnen worden". Deskundigen van buiten de stad zullen de zaak onderzoeken.
| |
| 16-12-1776 | De vroedschap besluit een nieuwe sluis aan te leggen. Men gaat op zoek naar middelen om dit te bekostigen. Bovendien zullen huizen en bedrijven, op de plaats waar de sluis zal komen, worden onteigend. Het betreft 13 eigendommen, waarvoor de stad ruim 65.000 gulden zal moeten neertellen.
| |
| 17777 | De brug over de Lange Haven tussen de Westmolenstraat en de Bokkensteeg is aan vervanging toe maar de nieuwe sluis maakt het onlogisch op dezelfde plek daar een nieuwe brug te bouwen. Daarom wordt besloten een nieuwe brug te bouwen bij de brede Appelmarkt.
| |
| 1777 | Herman Jansen begint een distileerderij.
| |
| 1777 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 59 last (een last= 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 4-3-1777 | Oprichting van twee "kleijne kinderschooltjes aan ijdere oord van de stad" bestemd voor kinderen van drie tot zes jaar. Vaststelling van het reglement voor deze "Kleijn Kinder-Armenschool".
| |
| 20-3-1777 | De Weth, d.w.z. de vroedschap, besluit dat de bouw van nieuwe branderijen, of de vergroting van reeds bestaande, rondom de Plantage is verboden om het ongerepte karakter van de Plantage zoveel mogelijk te behouden.
| |
| 10-4-1777 | De Weth, d.w.z. de vroedschap geeft de branders toestemming tot oprichting van een onderlinge brandverzekering
| |
| 1-7-1777 | Het stadsbestuur en de Hervormde gemeente komen overeen dat er een fonds zal worden gevormd uit de opbrengst van buitengewone kerkdiensten waaruit het personeel van de kleine-kinderschooltjes en de catechiseermeester zullen worden betaald evenals de vergoeding aan de ouders wier kinderen door het schoolgaan niet "ter Baane" konden gaan en daardoor inkomstenderving zouden lijden.
| |
| 14-7-1777 | Het reglement voor "Het Spin en Naaij School" wordt vastgesteld. Voor de dochters van arme mensen wordt hier onderwijs in spinnen en naaien gegeven.
| |
| 1-9-1777 | Het contract tot brandverzekering van de gezamelijke branderijen treedt in werking.
| |
| 3-11-1777 | Brander Maarten van der Schalk c.s. vraagt voor de eerste keer toestemming een nieuwe molen te mogen bouwen om aan de vraag naar moutmeel te kunnen voldoen.
| |
| 25-11-1777 | De vroedschap keurt de voorgelegde tekeningen goed inzake de bouw van een nieuwe sluis in de Dam. (Dat betekent dat de loop van de Schie naar de Lange Haven niet meer via de Korte Haven zal gaan maar dat Schie en Lange Haven via de sluis direct met elkaar worden verbonden).
| |
| 1-12-1777 | De vroedschap besluit het werk aan de nieuwe sluis in de Dam te financieren door verkoop van effecten en obligaties ter waarde van 200.000 gulden en de heffing van een extra belasting op gedistilleerd en wijnen. Het vroedschapslid Mr. Eduard Penning verzet zich tegen dit laatste. Hij vindt, dat men door "spaarzaamheid" in acht te nemen, ook het vereiste bedrag bijeen kan brengen.
| |
| 1778 | In de voormalige sacristie - nu consistoriekamer - van de Grote of St. Janskerk wordt goudleerbehang aangebracht.
| |
| 1778 | Het aantal branders in Schiedam is weer gedaald tot dat van 1770, namelijk 113.
| |
| 1778 | Jan Hey schrijft zijn gedicht "De aangroei der Stad Schiedam" dat begint met "Mijne Stad...wierd vergroot, omdat men vlyt by een spaarzaam leeven paarde".
| |
| 1778 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 21,5 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1778 | De Schiedamse dichter Jan Hey schrijft een gedicht op de opgesloten vrouwen in het pest- of blauwhuis dat begint met "Jonge Dochters, kwaade wyven".
| |
| 19-1-1778 | Brander Martinus van der Schalk c.s. vraagt voor de tweede keer toestemming een nieuwe molen te mogen bouwen om aan de vraag naar moutmeel te kunnen voldoen.
| |
| 6-3-1778 | Dw bouw van de nieuwe sluis in de Dam wordt aanbesteed aan de Schiedammer Daniël van den Pauwert. Hem wordt het werk voor ruim 130.000 gulden gegund.
| |
| 27-8-1778 | De eerste steen van de nieuwe sluis in de Dam wordt gelegd door Hendrik Pielat, de oudste zoon van Mr. Bernard Johan Pielat van Bulderen, o.a. secretaris van Schiedam. Het 3 á 4 jaar oude jongetje verricht zijn taak gestoken in een metselaarspakje.
| |
| 12-10-1778 | De directeuren van de Spin- en Naaischool verzoeken de vroedschap een ruimere behuizing te bevorderen. De bovenverdieping van de Vleeshal lijkt hun een geschikte plaats.
| |
| 5-12-1778 | Regenten van het Hervormde weeshuis besluiten wegens de slechte staat van het huis de noordervleugel van het gebouw af te breken en een nieuwe vleugel te bouwen. Stadsarchitect Rutger van Bol'Es krijgt de opdracht tekeningen te vervaardigen.
| |
| 1778 | Bouw van molen De Eendracht op de Broersvest bij het Heerenpad, na gedaan verzoek van Martinus van der Schalk.
| |
| 1779 | De stenen stellingmolen De Meijboom wordt gebouwd aan de Buitenhavenweg "even buiten de Rotterdamsche Poort" in opdracht van Govert van der Werf ter vervanging van de vlakbij staande Steenen Molen uit 1683.
| |
| 1779 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 26 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1779 | De stenen stellingmolen De Steenen Molen, gebouwd in 1683 aan het einde van de Hoogstraat nabij Rotterdamse Poort, wordt afgebroken en vervangen door De Meijboom.
| |
| 9-1-1779 | Rutger van Bol'Es biedt de regenten de tekeningen aan voor de bouw van een nieuwe vleugel aan het weeshuis.
| |
| 26-1-1779 | Aanbesteding voor de bouw van de nieuwe vleugel van het weeshuis. Rutger van Bol'Es wordt opzichter.
| |
| 20-2-1779 | De vroedschap besluit de "arme- en spin- of naaijschool" te verplaatsen naar een terrein aan het Broersveld waar nog lijnbanen zijn gevestigd.
| |
| 19-3-1779 | De eerste steen wordt gelegd voor de vernieuwing van de noordvleugel van het Hervormde weeshuis aan de Lange Achterweg door Coenraad Jacobszoon Ruighart.
| |
| 17-8-1779 | De Delftse "plateelbackersknegt" Arend Klos verzoekt het stadsbestuur een aardewerkfabriek te mogen oprichten.
| |
| 21-9-1779 | Burgemeesters delen aan de vroedschap mee dat de bouw van de nieuwe sluis in de Schie bij de Dam is voltooid.
| |
| 24-9-1779 | De vroedschap behandelt het verzoek van Arend Klos. Men stelt hem gratis een terrein ter beschikking bij de Varkenssluis tegenover de houtzaagmolen Wijk den Toorn. Zijn bedrijfje wordt bekend onder de naam "De Onderneeming".
| |
| 4-12-1779 | De regenten van het weeshuis besluiten na vervanging van de noordervleugel, ook het "overige nog oude gedeelte" van het weeshuis te vervangen. Rutger van Bol'Es krijgt opnieuw opdracht de tekeningen en bestek te maken en timmerman Jan Lindeman voert het werk uit.
| |
| 12-12-1779 | Pastoor Petrus de Ram overlijdt en Johannes Schelling wordt zijn opvolger
| |
| 1780 | J.A.J. Nolet bouwt tussen 1780 en 1790 een herenhuis aan Tuinlaan 50.
| |
| 1780 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 10,5 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1780 | De oude, kapotte sluis in de verbinding Korte Haven Schie, wordt dichtgegooid nu de nieuwe sluis gereed is. De brug over de Schie bij het Zakkendragershuisje wordt verwijderd omdat deze overbodig is geworden.
| |
| 1780 | De stad bezit volgens de stadsrekeningen nog steeds maar één stadslijnbaan. De moeilijker te tellen particuliere banen aan o.m. de Lange Kerkstraat, Verbrande Erven, in het St. Annazusterhuis en de Hoogstraat, zijn in deze aantallen niet opgenomen.
| |
| 1780 | De wit-en snuifmolen De Morgenzon wordt gebouwd in de Hoofdstraat bij de Buitensluis in opdracht van enige onbekenden.
| |
| 18-9-1780 | De vroedschap bespreekt de klacht dat de hekken, tot afsluiting van de beurs, voor met name rijtuigen een belemmering vormen. Men besluit de hekken te vervangen door palen waaraan een ijzeren ketting is bevestigd die alleen tijdens de tijd dat de beurs wordt gehouden de doorgang belemmert.
| |
| 1781 | Regenten van het weeshuis benoemen een vaste schoolmeester, belast met het onderwijs in "lezen, schrijven, cijfferen, zingen". Eén van hen was Gerrit Verboon.
| |
| 1781 | Een verzoek om huizen te mogen bouwen aan de kop van de Plantage wordt afgewezen omdat dan 'de Cieraad der Plantagie' zou worden aangetast.
| |
| 1781 | De aanvoer van haring is dit jaar nihil.
| |
| 1781 | Stenen stellingmolen De Palmboom wordt in opdracht van enige branders ten noorden van de Noordmolen aan de Noordvest gebouwd. De eerste steen wordt gelegd door Jan Bredero.
| |
| 1781 | Paltrok-houtzaagmolen De Vlijt wordt gebouwd "in de Vettenoord ten zuijden de Bakkershaven" d.w.z. aan de oostzijde van de Buitenhavenweg.
| |
| 1781 | In de polder West-Frankeland bij de Diefhoek, wordt in opdracht van enige kooplieden en branders De Kopermolen gebouwd om als koperslagerij te dienen.
| |
| feb. 1781 | Arend Klos gaat als "fabrijck Meester" aan het werk in de door Mr. Bernard Johan Pielat van Bulderen en Willem van Olfen gefinancierde aardewerkfabriek bij de Varkenssluis.
| |
| 7-7-1781 | Na een conflict vanwege beschuldiging van plichtsverzuim en nalatigheid, wordt de in februari 1781 begonnen aardewerkfabriek zonder Arend Klos voortgezet.
| |
| 12-11-1781 | Een onderzoek van de stadsarchitect wijst uit dat vernieuwing en reparatie van het stadhuis aan de Grote Markt dringend noodzakelijk zijn.
| |
| 1782 | Amerikaans gevolmachtigd minister John Adams bezoekt in 1782 Schiedam om te praten over de levering van jenever aan het Amerikaanse leger.
| |
| 1782 | In het brandverzekeringscontract van de branderijen worden ook de molens en pakhuizen opgenomen.
| |
| 1782 | Stenen stellingmolen De Ploeg wordt gebouwd aan de Hoofdstraat tegenover de toenmalige Fabrieksstraat met pelmolen als functie.
| |
| 1782 | Maarten van Wieringen bouwt het laatste stedelijke jacht voor 4550 gulden.
| |
| 1782 | De Latijnse School, voorloper van het Stedelijk Gymnasium, wordt gebouwd.
| |
| 1782 | In de eerste druk van het boek "De historie van Mejuffrouw Sara Burgerhart" door Betje Wolff en Aagje Deken wordt - in de 55e brief - een beeld van Schiedam geschetst.
| |
| 1782 | De aanvoer van haring is dit jaar opnieuw nihil
| |
| 1782 | Omdat de plaats, de ruimte en de inrichting van de bestaande beurs - in de openlucht - niet meer voldoen, stelt de "Oeconomische Burger Maatschappij" een prijsvraag in, waarbij het beste plan of tekening ter stichting van een nieuwe koopmansbeurs zal worden beloond met 30 gouden ducaten.
| |
| 15-1-1782 | De Armbezorgers van de Rooms-Katholieke gemeente wijzen in een rekest de vroedschap op het feit dat vele (meestal) Roomse brandersknechts - vaak uit het buitenland gekomen - zo weinig verdienen dat zij hun gezinnen niet kunnen onderhouden. Het beroep van deze bevolkingsgroep op de armenkas is te groot en men verzoekt de stedelijke overheid ondersteuning uit de stadskas.
| |
| 18-2-1782 | Uit Delft afkomstige werknemers in de aardewerkfabriek bij de Varkenssluis, voorheen van Arent Klos, krijgen vergunning zich in Schiedam te vestigen.
| |
| 17-4-1782 | Het rekest van de Armbezorgers wordt behandeld en de burgemeesters worden gemachtigd om tijdelijk op kosten van de stadskas een hoeveelheid tarwe en turf aan de arme brandersknechts uit te keren. Een van de argumenten vóór de ondersteuning is om vreemdelingen, Rooms of niet-Rooms, aan te lokken "ter verrichtingen van dien arbeijd, waartoe de handen onzer Landsaaten en Stads Ingeseetenen of onwillig of ongeschikt zijn".
| |
| 17-4-1782 | De vroedschap besluit naast Hervormde kinderen nu ook Roomse kinderen toe te laten tot de stadsarmenschool, ondanks een regeling uit 1779 die dat niet toestond. In dat verband worden de directeuren gemachtigd een tweede ondermeester aan te stellen.
| |
| 14-5-1782 | De vroedschap keurt de plannen tot vernieuwing en reparatie van het stadhuis goed; het werk wordt aan de aannemers Dirk Koper en de weduwe van Jan Baptist Dielwart gegund voor de som van 9519 gulden.
| |
| aug. 1782 | Er wordt besloten de pilaren aan de noordzijde van de Grote Kerk te vernieuwen vanwege de zeer slechte staat waarin die verkeren. Metselaar Van den Berg krijgt de opdracht.
| |
| 29-8-1782 | Het vernieuwde weeshuis aan de Lange Achterweg wordt ingewijd door Ds. Guarnerus Soetens. Hij houdt een leerrede over Psalm 68 vers 6 onder de titel Der Weezen vader verheerlijkt.
De waardering voor het gebouw is overigens niet algemeen. Er wordt gesproken over 'een monster' en 'een uitgesproken onevenwichtige compositie'.
| |
| 19-10-1782 | De Schiedamse snuifmolen "De Morgenzon" en de Delftse snuifmolen "Den Hollandsche Thuyn" sluiten een contract over samenwerking.
| |
| 4-11-1782 | Van de 24 vroedschapsleden ondertekenen er 19 een conventie waarin de verdeling van diverse vroedschapsambten en -functies wordt geregeld. Zo wordt o.a. bepaald dat de "Zoonen of behuwd zoonen van vroedschappen" bij benoemingen de voorkeur zullen genieten. Het drietal vroedschapsleden Jacob Morgan, Carel Jan Bosschaert en Daniel Pichot protesteert tegen deze conventie die stadhouder Willem V van zijn benoemingsrecht ontheft.
| |
| 19-12-1782 | Gerrit Veth heeft de zogeheten regeringsbank (de bank waarin de vroedschap plaats nam) in de Grote Kerk vernieuwd naar een ontwerp van Rutger van Bol'Es.
| |
| 1783 | Dit jaar is de in 1781 gebouwde koperslagerij De Kopermolen bij de Diefhoek in West-Frankenland voor het laatst genoemd. Wat er verder mee gebeurde is niet bekend.
| |
| 1783 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 27 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1783 | De "Instructie voor de aansteekers van de Lampen in de stadslantarens" en voor de "volders van de lampen" d.w.z. voor de mannen die moesten zorgen dat de lampen voldoende olie hadden, worden uitgevaardigd en zijn op dit gebied wellicht de oudste stedelijke documenten.
| |
| 1783 | Dit en volgende jaren worden er door de vroedschap besluiten genomen over het bestraten van de vesten rondom de stad hetgeen de indruk wekt dat de wallen al geslecht zijn.
| |
| 10-2-1783 | Een voorstel van rector om enige noodzakelijke vernieuwingen in het schoolgebouw van de Latijnse School toe te passen, wordt door de vroedschap overgenomen.
| |
| 17-3-1783 | Vijfenvijftig Schiedamse burgers verzoeken de vroedschap een nieuwe burgerwacht als hét middel om "het juk van de vorsten af te werpen" te mogen oprichten.
| |
| 16-4-1783 | De vroedschap geeft vijfenvijftig burgers toestemming een nieuwe burgerwacht op te richten. Het wordt een zg. vrije compagnie, onafhankelijk van de schutterij, geleid door twee - door het stadsbestuur benoemde - hoofdofficieren, t.w. de vroedschap Dominicus Doom en de stadssecretaris Bernard Johan Pielat van Bulderen. Het volk noemt de leden van het vrijkorps al gauw "Keezen" of "Weegluizen".
| |
| 28-10-1783 | Burgemeesters delen de vroedschap mee dat stadsarchitect Rutger van Bol'Es de premie van de betreffende prijsvraag voor zijn ontwerp van een nieuwe koopmansbeurs heeft verdiend.
Hij laat hierbij het ontwerp van zijn mede-inzender van een ontwerp, de bekende Haagse architect F.L. van Gunckel - o.a. de schepper van de Koninklijke Schouwburg te Den Haag - achter zich.
| |
| 10-11-1783 | De vroedschap besluit om het "plein of leedige grond der oude gedempte Sluijs" te vergroten door drie belendende percelen af te breken omdat anders het ontwerp van Bol'Es voor de bouw van een korenbeurs niet uitvoerbaar is. Bol'Es wordt, evenals Van Gunckel, verzocht op basis van het dan grotere bouwterrein een nieuw plan en een kostenbegroting te maken.
| |
| 1784 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 40 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1784 | Het wordt Jacob van der Schalk op diens verzoek toegestaan om het in de stadsvest gelegen fundament van de (voormalige) "Stads Kruijdtoren" ofwel het stedelijk kruithuis, aan de Noordvest te mogen ontruimen.
| |
| 28-3-1784 | De Lutherse predikant J. Hoop doet zijn intrede. Hij doet van zich spreken door blijk te geven van een anti-stadhouderlijke gezindheid.
| |
| 1-4-1784 | De Haagse architect Van Gunckel dient een declaratie van 465 gulden in bij de vroedschap voor zijn ontwerp van een Korenbeurs. Men vindt dat te duur en de burgemeesters weten de vergoeding terug te brengen tot 250 gulden.
| |
| 12-6-1784 | De gasthuisregenten verzoeken het stadsbestuur een nieuw gasthuis te mogen bouwen omdat het bestaande pand oud, bouwvallig, te klein en te somber is en herstel weggegooid geld wordt geacht.
| |
| 12-10-1784 | De kwestie van een nieuwe beurs komt opnieuw in de vroedschap. Men besluit op het terrein van de voormalige sluis nóg een huis te kopen, dat ook te slopen en de benodigde gelden voor de bouw te vinden in de lig- en ballastgelden van de gemiddeld 215 zee- en binnenschepen die de Schiedamse havens aandoen. Hieruit blijkt echter dat er nog geen definitief plan is, zodat de stadsarchitect in gebreke moet zijn gebleven.
| |
| 14-10-1784 | De Schiedamse burgerwacht of het vrijkorps, houdt een grote wapenschouw op het exercitieveld buiten de Kethelpoort. Het geeft de prinsgezinden de kans een spotgeschrift op het vrijkorps het licht te doen zien.
| |
| 1785 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 22 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 7-2-1785 | Het verzoek van de gasthuisregenten van 12 juni 1784 wordt ingewilligd: op dezelfde plek als de oude mag een nieuw gasthuis worden gebouwd.
| |
| maart 1785 | Openbare veiling van het oude gasthuisgebouw aan de Hoogstraat in de Doelen.
| |
| 9-5-1785 | De bewoners van het oude St. Jacobsgasthuis aan de Hoogstraat worden per schip overgebracht naar het leegstaande pand van de voormalige aardewerkfabriek van Arent Klos bij de Hoofdbrug.
| |
| 30-5-1785 | Stenen stellingmolen De Vrijheid wordt in opdracht van enige branders gebouwd op de Noordvest tussen de Kethelstraat en het Spinhuispad. De eerste steen wordt gelegd door Abraham Lucas Jzn.
| |
| jun 1785 | Het oude, vervallen St. Jacobs Gasthuis wordt afgebroken in afwachting van de nieuwbouw. Deze afbraak brengt f. 6.867,- op.
| |
| 6-7-1785 | De voorraden uit de aardewerkfabriek "De Onderneeming" bij de Varkenssluis, destijds begonnen door Arent Klos maar daar al lang niet meer werkzaam, worden in het openbaar verkocht. Het betekent het einde van het bedrijf.
| |
| 15-11-1785 | Vergadering van de Gecommitteerde Vroedschappen. Diverse plannen en bestekken betreffende de korenbeurs zijn bezien. Een daarvan is van de architect Giudici te Rotterdam en hij is naar Schiedam ontboden. Hij vindt het uitgekozen terrein te klein en adviseert tot een vergroting. Een dringend advies is om de voorgevel aan de zijde van de nieuwe sluis te stellen. Ofschoon een en ander meer kosten met zich meebrengt, besluit de vroedschap nog dezelfde dag om de drie aangewezen huizen te kopen en ter financiering van de bouw een lening uit te schrijven.
| |
| 15-11-1785 | Tot financiering van de bouw van de Beurs besluit de vroedschap een lening uit te schrijven, groot 50.000 of 60.000 gulden tegen 3½ % rente per jaar.
| |
| december 1785 | Schiedam bezit volgens de stadsrekeningen nog steeds één stadslijnbaan.
| |
| 12-12-1785 | Aanbesteding van de bouw van het St. Jacobs Gasthuis aan de huidige Hoogstraat, in de St. Joris Doele. Gegund aan de Schiedamse aannemer Gerrit Bakker. Kosten rond f. 125.000,-
| |
| 1786 | F. van Lichtenbergh vervaardigt "Teekeningen van het Oude Gasthuijs" voor één gulden per stuk..
| |
| 1786 | Molen De Morgenzon, gebouwd in 1780 in de Hoofdstraat bij de Buitensluis, wordt van wit- en snuifmolen nu trasmolen.
| |
| 1786 | De aanvoer van haring bedraagt in het huidige jaar 41,5 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 16-1-1786 | De "Hoofden der Joodse Natie" te 's-Gravenhage verzoeken de Schiedamse vroedschap Joodse geloofsgenoten toe te staan zich in Schiedam te mogen vestigen "tot het drijven van koophandel als andersints". Toestemming wordt verleend.
| |
| 14-2-1786 | De Gecommitteerde vroedschappen adviseren de vroedschap het bouwplan voor de nieuwe Beurs van architect Van Gunckel af te wijzen; zij verklaren ook het 2e plan, van architect Giovanni Giudici), voor vervallen. De stadsarchitect Rutger van Bol'Es moet het plan van Giudici aanpassen. De kosten van de bouw bedragen ca. 80.000 gulden.
| |
| 21-2-1786 | De vroedschap keurt het ontwerp voor een nieuw te bouwen Beursgebouw (Giudici/Rutger van Bol'Es) goed, waarna het werk wordt aanbesteed.
| |
| 15-3-1786 | Het request van de tegenstanders van de conventie van 4 november 1782 (Van de 24 vroedschapsleden ondertekenen er 19 een conventie waarin de verdeling van diverse vroedschapsambten en -functies wordt geregeld) wordt door de Staten van Holland behandeld en voor advies naar het Schiedamse stadsbestuur gezonden.
| |
| 20-3-1786 | Het stadsbestuur geeft de klokkengieter Andreas Joseph van den Gheyn te Leuven opdracht een nieuw klokkenspel of carillon van 38 klokken voor de Grote Kerk te vervaardigen. Hij maakt daarbij gebruik van het oude klokkenspel van 12 klokken uit ca. 1590.
| |
| 16-5-1786 | De vroedschap stemt in met het voorstel de Lutherse armen door de Magistraats Armenkamer te laten verzorgen.
| |
| 13-11-1786 | Aanbesteding bouw van de beurs.
| |
| 18-12-1786 | De vroedschap machtigt de burgemeesters met architect Guidici te onderhandelen over diens declaratie. De zaak dient op de goedkoopste wijze afgehandeld te worden!! Of dat gelukt is vermeld de historie niet.
| |
| 1787 | Pastoor Johannes Schelling wordt naar Schoonhoven overgeplaatst.
| |
| 1787 | In de herfst van dit jaar ontlaadt zich de afkeer bij de autochtone bevolking jegens vreemdelingen, in mishandeling van de uit het buitenland afkomstige brandersknechts.
| |
| 1787 | Vernieuwing van het gebouwencomplex van het St. Jacobsgasthuis aan de Hoogstraat door architect G.J.F. Giudici.
| |
| 1787 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 6 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1787 | Bouw van de Beurs
| |
| 22-2-1787 | Op aandrang van enkele Schiedamse, patriottische organisaties waaronder het vrijkorps, besluit de vroedschap haar gedeputeerde in Den Haag te gelasten zich te scharen achter een Haarlems voorstel het Haagse garnizoen te versterken met huzaren en scherpschutters van het Regiment van de Rijngraaf van Salm.
| |
| 23-2-1787 | Bij de patriottische burgemeester Nanning de Greeve, tevens gedeputeerde ter Statenvergadering in Den Haag, worden in de nacht door prinsgezinden de ruiten van zijn huis aan de Tuinlaan ingeslagen. Er wordt een premie van 300 gulden uitgeloofd om de dader(s) te pakken te krijgen.
| |
| 2-4-1787 | Vanuit Schiedam gaat "De Patriot" ter walvisvaart onder de directie van de patriot Mr. B.J. Pielat van Bulderen. Commandeur is kapitein Willem Snel van Ammerstol. Er werden 8 walvissen gevangen.
| |
| 20-6-1787 | Te Schiedam worden vrijwilligers opgeroepen om de patriottische troepen bij de grens van Holland met Utrecht te versterken.
De in 1785 naar Gelderland uitgeweken Willem V dreigt met zijn prinsgezinden een aanval op het rebellerende Holland uit te voeren.
| |
| juli 1787 | Pastoor Godefridus Spruit wordt als opvolger van pastoor Schelling aangesteld.
| |
| 6-8-1787 | De vroedschap beslist tegemoet te komen aan een verzoek van het korenbrandersgilde om alles in het werk te stellen waardoor het verbod van de Staten van Holland en Utrecht om gedestilleerd uit te voeren naar Gelderland en Amersfoort, wordt ingetrokken.
| |
| 20-8-1787 | In aansluiting op het verzoek van 06-08-1787 komt uit Woerden het bericht dat de sterke dranken ongehinderd zullen mogen passeren.
| |
| 12-9-1787 | Een aantal patriottische burgers verzoekt de vroedschap in de vergadering van de Staten voor te stellen haast te maken met de volksinvloed op de regering, de vrijheid van drukpers en de bewapening van de burgers.
| |
| 18-9-1787 | De patriottische vroedschap meldt dat - nadat op 13-09-1787 de Hertog van Brunswijk zijn zwager Willem V te hulp is gekomen - de stad Gorkum door hen is ingenomen. Zij verzoekt het Schiedamse vrijkorps bij nadering van de Pruisische troepen geen weerstand te bieden.
| |
| 20-9-1787 | In tegenstelling tot het besluit van 18 september 1787 besluit de vroedschap toch de vier aanwezige kanonnen in gereedheid te laten brengen en zonodig te gebruiken tegen het leger van Willem V.
| |
| 21-9-1787 | Het vrijkorps ontbindt zichzelf; om zes uur delen de burgemeesters mee dat om half vijf Pruisische huzaren voor de stadspoorten zijn verschenen. De Stadsdoelen wordt gevorderd en om de inkwartiering van 150 soldaten wordt verzocht. Notaris Adrianus van der Most wordt 's avonds wegens het aanzetten tot oproer uit de stad verbannen.
| |
| 6-10-1787 | In de avond breken onlusten uit en worden de ruiten van de huizen van als patriot bekend staande personen ingeslagen. Het Zwitsers garnizoen uit Hellevoetsluis (dat op 30 september 1787 de plaats van het Pruisische garnizoen heeft ingenomen) doet niets om het oproer te keren.
| |
| 6-10-1787 | Tijdens de onlusten op deze avond komen brandersknechten hun Lutherse predikant J. Hoop, wiens woning wordt geplunderd, te hulp. De Duitse brandersknechten delven het onderspit en zijn het slachtoffer van een smeulende vreemdelingenhaat.
| |
| 6-10-1787 | Een woedende menigte belaagt het huis van de patriottische, Lutherse predikant J. Hoop. Toegesnelde brandersknechts verhinderen reeds begonnen vernielingen; ds. Hoop moet vluchten. Na terugkeer krijgt hij van de burgemeesters een preekverbod opgelegd.
| |
| 7-10-1787 | Op de avond van deze zondag verzamelt zich voor het stadhuis een menigte die de opheffing eist van het vrijkorps, nu weer Schutterij geheten) die gezien wordt als een instelling die het net herstelde stadhouderschap zal kunnen tegenwerken.
| |
| 8-10-1787 | De vroedschap voldoet aan het verzoek van de burgers van 7 oktober. Daarna neemt de onrust toch toe: de plaatsvervangende schout wordt de stad uitgejaagd; de vaandels worden verbrand; de wapens van ontslagen schutters worden opgehaald. Het volk eist het ontslag van de niet-prinsgezinde vroedschappen De Beer, Keuchenius, Van der Heijm en Pielat van Bulderen. De vroedschap belooft dit voor te leggen aan de stadhouder.
| |
| 18-10-1787 | Een delegatie namens de stadhouder onder leiding van graaf Bentinck van Rhoon, bezoekt de stad: alle vroedschappen stellen hun functie ter beschikking.
| |
| 30-10-1787 | De stadhouderlijke delegatie die op 18 oktober 1787 de stad bezocht, herbenoemt 19 vroedschapsleden en vijf nieuwe. De vier door het volk op 18 oktober genoemde leden worden niet benoemd; de schutterij wordt opnieuw opgericht.
| |
| 22-12-1787 | De vroedschap stelt bij de burcht van Mathenesse de Joodse gemeente een stuk grond beschikbaar voor de inrichting van een Joodse begraafplaats.
| |
| 1788 | De vroedschap besluit om net buiten de Kethelpoort een door sloten omgeven terrein aan de weg die naar Kethel leidt te bestemmen als excercitieveld voor de gewapende schutterij.
| |
| 1788 | Het preekverbod voor de Lutherse predikant J. Hoop wordt opgeheven. Toch weigeren velen bij hem ter kerke te gaan omdat hij patriotsgezind blijft.
| |
| 1788 | Vanuit Schiedam wordt een tweede walvisvaart ondernomen onder directie van Mr. B.J. Pielat van Bulderen. Weer met hetzelfde schip van vorig jaar alleen is dit nu van Patriot omgedoopt in De Hoop. Bij terugkeer is de vangst twee walvissen en vijftien robben.
| |
| 1788 | A. van Campenhout vervaardigt de kansel van de Gasthuiskerk in het Sint-Jacobsgasthuis (nu de aula in het Stedelijk Museum aan de Hoogstraat)
| |
| 1788 | Dit jaar worden tot regent van het Hofje van Blois benoemd: Nanning de Greeve, Daniël Pichot en Jan Bolman. Tot binnenmoeder: Johanna Groenewegen.
| |
| 1788 | L. van Ollefen beschrijft Schiedam als een mooie plaats "die op zekere tijden van de dag verborgen gaat onder een dikke rooknevel veroorzaakt door de branderijen".
| |
| 1788 | De aanvoer van haring bedraagt in dit jaar 13 last (een last = 14 tonnen = ca. 14.000 vissen).
| |
| 1789 | Het Schiedamse stadsbestuur onderschrijft als eerste in Nederland de Rechten van de mens en de Burger. Schiedam had al eerder de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring onderschreven.
| |
| ca. 1789 | Het nieuwe Sint-Jacobsgasthuis aan de Hoogstraat wordt voltooid.
| |
| 1789 | A.J. van den Gheyn giet twee klokken voor de toren van de Gasthuiskerk in het St. Jacobsgasthuis op de Hoogstraat.
| |
| 1789 | De Volmolen in de Vlaardingerstraat, sinds 1757 in gebruik als mout- en snuifmolen, wordt omgebouwd tot moutmolen.
| |
| 1789 | Mr. B.J. Pielat van Bulderen stuurt voor de derde maal een schip ter walvisvaart. Nu is de vangst dertien walvissen en één narwal.
| |
| 1790 | Voor de vierde maal gaat onder directie van van Mr. B.J. Pielat van Bulderen een schip ter walvisvaart . De vangst is drie walvissen.
| |
| 1790 | De stad bezit volgens de stadsrekeningen nog één stadslijnbaan.
| |
| 1790 | Cornelis van Bol'Es volgt zijn vader Rutger op als stadsarchitect.
| |
| 20-9-1790 | De vroedschap besluit om op de Beurs een torentje met een uurwerk met een klok aan te laten brengen "slaande het geheele uur vol uit en op het halve uur een slag".
| |
| 8-8-1791 | Gerrit Verboon, schoolmeester in dienst van het weeshuis, wordt benoemd tot schoolmeester van de stads-armenschool.
| |
| 1792 | Stenen stellingmolen De Witte wordt in opdracht van enkele branders gebouwd op de Broersvest tussen de Oostmolen en de Overschiesepoort en bestemd om mout te malen.
| |
| 1792 | De stenen stellingmolen De Washington wordt in opdracht van enige branders gebouwd op de Broersvest tegenover het Emmaplein om mout te malen.
| |
| 1792 | J.R. Verbrugge maakt een schilderij van het nieuwe Sint-Jacobsgasthuis.
| |
| 17-4-1792 | De burgemeesters delen de vroedschap mee dat de "Nieuwe Beurs nu geheel is voltooid". Architect Rutger van Bol'Es krijgt een eenmalige toelage van 50 gouden dukaten.'
Overigens blijft onduidelijk blijft wie nu eigenlijk waarvoor verantwoordelijk voor is. Velen zien Giudici als de hoofdontwerper en van Bol'Es als de aanbrenger van verscheidene aanpassingen in Giudici's concept, terwijl sommigen aan Van Gunckel ook een bescheiden rol toeschrijven.
| |
| 1793 | Schiedammer Simon Rijnbende sticht op 16-jarige leeftijd een handelshuis en distilleerderij.
| |
| 1793 | Simon Rijnbende, geboren in 1777, begint als 16-jarige een distilleerderij in het Groenweegje in Schiedam. Hij is dan nog zo jong dat hij de handelspapieren nog niet zelf mag ondertekenen, dat doet zijn vader.
| |
| 16-6-1794 | De eerste steen wordt gelegd voor de stenen stellingmolen De Walvisch door Anthonie Nolet.
De molen wordt gebouwd in opdracht van enige branders op de Westvest, vlak voor de Walvischsteeg, waaronder Cornelis Nolet (1/26e portie), de vader van Anthonie Nolet.
| |
| 1795 | Cornelis van Veen geeft de Rotterdamse schilder Pieter Luyten opdracht een behang te schilderen voor een voornaam pand aan de Dorpsstraat te Moordrecht. Het behang toont een gezicht op de havenmonding van Schiedam met centraal op de achtergrond de molen De Morgenzon die aan de Hoofdstraat nabij de Buitensluis staat. Het behang hangt nu in het voormalige gemeentehuis van Moordrecht.
| |
| 1795 | Schiedam telt nu 1.635 huizen, 213 meer dan in 1730 en het aantal inwoners is gestegen tot 9.111, een vermeerdering met 1.311 mensen. Er zijn 188 branderijen gevestigd, 75 meer dan in 1778 en terwijl men in 1772 het totale aantal ketels op 228 schat, spreekt men nu van 338 rouwketels alleen met daarnaast nog eens 225 distilleerketels.
| |
| 20-1-1795 | Enkele burgers, waaronder G.J. Loncq, Jacobus en Cornelis Nolet en Jacobus van Waterschoot, formeren een Comité Revolutionair. Zij voorzien een aantal burgers aan het Schiedamse Hoofd van wapens en gaan naar het stadhuis met de eis de schutterij te ontbinden. De vroedschap stemt toe. Het comité brengt vervolgens de net bewapende burgers voor het stadhuis in stelling en eist het aftreden van de vroedschap. De vroedschap geeft opnieuw toe, treedt af en het revolutionair comité neemt voorlopig de taak van de vroedschap over.
| |
| 21-1-1795 | 's Morgens om tien uur worden de Schiedammers in de Grote of St. Janskerk bijeengeroepen. G.J. Loncq, één van de leden van het Revolutionaire Comité, legt de nieuwe regeling voor de stadsregering met - voor het eerst in ons land - de "rechten van de mens" aan het volk voor en er komt een volksvertegenwoordiging van 22 personen als opvolger van de op 20 januari afgetreden vroedschap.
| |
| 1795 | Uit de Grote Kerk worden alle familiewapenborden verwijderd en worden alle familiewapens van de grafzerken weggehakt. Tevens worden de wapens van Oranje uit diverse gebrandschilderde gilderamen verwijderd.
| |
| 1-10-1795 | Het laatst in gebruik zijnde stadsjacht uit 1782 wordt verkocht, het bedrag van 1000 gulden per jaar wordt te hoog gevonden voor de enkele keer dat de afgevaardigden van de stad naar Den Haag moeten reizen.
| |
| 1795 | De omwenteling tot "de Franse Tijd" bewerkstelligt dat alle kerken gelijkberechtigd worden en de "Roomsen" beginnen langzamerhand de politieke winst daaruit binnen te brengen.
| |
| 3-1-1796 | De Lutherse predikant J. Hoop roept de gelovigen op de zittende kerkeraad, zijnde booswichten en rovers, naar huis te sturen en een ander college te kiezen.
| |
| begin 1796 | De Lutherse predikant J. Hoop vertrekt naar Purmerend.
| |
| 14-4-1796 | Het Obersgilde wordt gesplitst in een apart bakkers- en gruttersgilde.
| |
| 1797 | Pastoor Godefridus Spruit wordt naar Oudewater overgeplaatst.
| |
| 1797 | Het aantal Rooms-Katholieken bedraagt 3.200, dat is 30% van de bevolking. De oorzaak van de grote vermeerdering is de immigratie van Roomse Duitse brandersknechts.
| |
| 1797 | Van Ollefen meldt dat aan het Broersveld een verbouwd huis dienst doet als synagoge voor de Joodse gemeente in Schiedam.
| |
| 1797 | Het aantal Oud-Katholieke gelovigen bedraagt ca. 70 personen. Hun kerkgebouw is Huis te Poort.
| |
| 1797 | Stenen stellingmolen De Batavier wordt gebouwd op de Broersvest "nabij de Rotterdamse Poort" met als functie het malen van mout.
| |
| 1797 | Oprichting Distilleerderij Duijs & Co.
| |
| 1797 | Verschijning van L. van Ollefen's "De Nederlandsche Stad- en Dorpbeschrijver" (Amsterdam 1797). Schiedam wordt op pagina 10 behandeld en hier worden de zuinigheid en arbeidzaamheid van de De Schiedammers op de hak genomen.(Schiedammertje Droogbrood, etc.) Deze reputatie genoot Schiedam al heel lang. Aan Johan van Oldenbarneveldt is de uitspraak toegeschreven: "De preciesheid van die van Delft en de schaarsheid van die van Schiedam hebben Rotterdam groot gemaakt".
| |
| 1797 | In 1797 bedraagt het aantal lidmaten van de Hervormde gemeente ca. 6.900 personen, dat is 66% van de bevolking. De procentuele terugloop is te wijten aan de immigratie van Roomse en Lutherse buitenlanders die voornamelijk als brandersknechts in Schiedam komen werken.
| |
| 13-4-1797 | Het aantal Joden binnen de stad bedraagt 27.
| |
| 20-8-1797 | Pastoor Johannes van Santen wordt aangesteld.
| |
| 1798 | Schiedam telt 10.422 inwoners in 1798.
| |
| 1798 | Volgens de uitgevaardigde staatsregeling is de toren van de Grote Kerk voortaan eigendom van de burgelijke gemeente.
| |
| 5-3-1798 | De oprichting van het "Schiedams Committé van Koophandel en Zeevaard". Het doel is de bevordering van koophandel en zeevaart.
| |
| eind 18e eeuw | Brander Jacobus Nolet laat op de Noordvest (103) een herenhuis bouwen naar ontwerp van Giudici.
| |
Historische Vereniging Schiedam