Regeering der Stad Schiedam

Dezelve bestaat uit 24 Vroedschappen, één Baljuw, Schout, drie Burgemeesteren, en zeven Schepenen; ook heeft zij een Pensionaris en twee Secretarissen. Het getal der Vroedschappen is bij verscheidene octrooien dan eens vermeerderd, en dan weder verminderd, tot het in 1748 op 24 bepaald is: zij behooren te zijn, van de redelijkste, regtvaardigste, rijkste, verstandigste en vreedzaamste poorters, liefhebbers van het vaderland, belijdenis doende van de Gereformeerden godsdienst. Ingevolge het privilegie van Hertog Philips van Bourgondië, hadden zij het recht, om bij aflijvigheid of vertrek een ander te kiezen, doch sedert 1748 worden zij door den Stadhouder uit een door hun gemaakt drietal gekooren.

De Baljuw had eertijds een aanstelling van Burgemeesteren, Schepenen en Thesauriers, doch in 1643 maakte hij een verdrag met de Vroedschappen dat zij de Burgemeesteren, en hij de Schepens uit een door hun gemaakt drietal zoude kiezen: sedert de stad in 1576 het Baljuw- en Schouts-amt van de Staaten van Holland gekocht heeft, wordt hij door de Vroedschap voor de tijd van drie jaren aangesteld.

De Burgemeesteren waren eertijds twee in getal, en plagten door de Vroedschap te worden aangesteld; in 1650 werd hun getal tot drie vermeerderd, en in 1748 de Electie uit een dubbel getal aan den Prins van Oranje opgedragen.

Schepenen zijn zeven in getal, en werden eertijds door den Baljuw, naderhand door de Vroedschap, thans door den Stadhouder uit een dubbel getal geëligeerd: het collegie van de Wet is aangesteld uit Schout, Burgemeesteren en Schepenen. De Magistraatbestelling plagt te zijn op den 3 Nov. doch is in 1650 op den 30 April bepaald.

De Weeskamer is ingesteld in 1579, zij wordt bestuurd door 3 Weesmeesteren, die daags na de Magistraatsverandering door de Wet te gelijk met de Regenten der Godshuizen worden aangesteld of gecontinueerd: ook heeft zij een Secretaris die om de drie jaren door de Vroedschap, en een substitut Secretaris, die door Burgemeesteren wordt aangesteld.

De Regeering committeert om de drie jaren een Lid in de Rekenkamer, en in Gecommitteerde Raaden: en jaarlijks in den Raad ter Admiraliteit op de Maze: ook is zij een der vier steden waar aan het bestuur over de groote visscherij is toevertrouwd: een der Hoogheemraden van Schieland moet ook in Schiedam woonachtig zijn.

Verklaringen:

• Baljuw - functie van rechtseiser (nu Openbaar Ministerie)
• Collegie van de Wet - stadsregering bestaande uit baljuw, schout, burgemeesters en schepenen
• Electie - verkiezing
• Geëligeerd - gekozen uit
• Gecommitterde Raad - gevolmachtigd vertegenwoordiger van de stad bij de Staten van Holland
• Magistraat - overheid, stadsbestuur
• Magistraatsbestelling - het bezetten van de zetels in de nieuw benoemde Magistraat
• Octrooien - machtiging door bevoegd autoriteit
• Pensionaris - stadsadvocaat/-jurist
• Regenten der Godshuizen - regenten van de kerkelijke liefdadigheidsinstellingen
• Schepenen - functie: rechters, zij spraken recht zowel in strafzaken als in civiele zaken
• Schout - overheidsdienaar die naleving van opgelegde plichten afdwong/'hoofd van de politie'
• Substitut secretaris - plaatsvervangend secretaris
• Thesaurier - functionaris belast met beheer financiën
• Vroedschap - raad uit de burgerij, echter nauwelijks te vergelijken met de huidige direct gekozen gemeenteraad, gezelschap personen benoemd uit de notabelen, de koopmans- en redersgroep.
• Weeskamer - Instelling die de bezittingen van wezen en onbeheerde nalatenschappen beheert

Trefwoorden

• Stad en bestuur