Kroniek 1910-1919

1910	Raadslid Piet de Bruin (1879-1957) publiceert in zijn hoedanigheid als bestuurslid van de Schiedamse Bestuurdersbond van de NVV het rapport: "Hoe wij werken. Hoe wij leven. Rapport eener enquete naar de wijzigingen in loon en arbeidsduur alsook in den levensstandaard der arbeiders gehouden vanwege den Schiedamschen Bestuurdersbond"
1910	Zadelmaker M.C. Steens, gevestigd aan de Dam, heeft dit jaar werk voor ongeveer tweehonderd paarden waaronder 15 stuks van de Firma Kooijman aan de Rotterdamsedijk, 13 van de Gemeentereiniging, 20 van de Stalhouderij Gebroeders Hoek op de hoek Rotterdamsedijk/Buitenhavenweg en 12 van de Glasfabriek. (Overigens geen klanten uit Kethel want daar zat zadelmaker Schaap). Steens maakte ook revolvertassen voor de politie in Schiedam en Overschie
1910	Schiedam telt nog 102 branderijen.
1910	Het telegraafkantoor verhuist van het pand Dam 3 naar een ruimte van het daarvoor aangepaste postkantoor aan de Gerrit Verboonstraat.
1910	De Coöperatie Door Eendracht Sterk (DES) opent een winkel in de Dwarsstraat.
1910	De achtkantige houten bovenkruier en houtzaagmolen De Oud-Burgemeester Knappert, gebouwd in 1862 aan de Buitenhavenweg bij de Buitensluis, wordt tot de balie afgebroken.
1910	Aanleg van de eerste cementen tennisbaan in de Nassaulaan door Hein in 't Hol naast zijn woning voor de Schiedamse Lawntennisvereniging (SLV). Hein is concierge van het Kantongerecht. De baan blijkt vier meter te kort maar dat wordt niet als bezwaar gezien...
26-1-1910	Gemeentewerken stemt in met het voorstel van B en W om de buitengronden van de Klein-Babberspolder te laten opspuiten door de firma Volker te Sliedrecht.
31-1-1910	De Gereformeerde knapenvereniging 'Samuel' wordt opgericht.
7-2-1910	Gemeentewerken stelt B en W voor om de domeingronden tussen de Oude en Nieuwe Spuisluis van het rijk te kopen met als motief dat de bestaande havenmond moet worden uitgebaggerd en met de vrijkomende modder de oevers op te hogen zodat de scheepvaart bij vloed de havenmond kan waarnemen.
9-2-1910	De ANWB, gevestigd aan de Prins Hendrikkade te Amsterdam vraagt de gemeente Schiedam of die geïnteresseerd is een goede en veilige ligplaatsen voor plezierschepen. Die moeten dan wel technisch veilig zijn, beschermd tegen baldadige jeugd en niet te ver van het stadscentrum verwijderd liggen. Bij een positief antwoord zal de ANWB de ligplaatsen met borden aangeven en in hun blad opnemen.
18-2-1910	Ondanks een negatief advies van de havenmeester deelt de directeur van Gemeentewerken aan B en W mee dat pleziervaartuigen altijd welkom, vooral in de Voor- en Spuihaven, zijn maar dat vaste ligplaatsen niet aangegeven kunnen worden. Het is zijns inziens niet wenselijk een en ander officieel bekend te maken.
19-2-1910	Onder de gebruikelijke voorwaarden wordt het A. Korpel toegestaan een schuurtje te mogen bouwen op zijn arbeiderstuin.
19-8-1910	Koffiehuishouder P.F. Smeets, wonende Boterstraat 31 verzoekt de gemeente hem een stuk grond ten zuiden van de Stearinekaarsenfabriek Apollo bij de Oosterhaven in pacht te verhuren om als speelveld voor een voetbalvereniging te gebruiken.
10-9-1910	De Schiedamse IJsvereniging (SIJV) verzoekt B en W om om bij haar terrein aan het Zuidergors 'binnen de wal die om de boswachterswoning heen geplaatst is' een consumptietent voor haar leden te mogen bouwen.
12-9-1910	P.F. Smeets krijgt toestemming om een stukje grond ten zuiden van de Stearinekaarsenfabriek Apollo te huren als voetbalveld tegen tien gulden per jaar .
22-9-1910	De directeur van Gemeentewerken raadt B en W aan niet op het voorstel van de Schiedamse IJsvereniging in te gaan om een consumptietent te mogen bouwen op het Zuidergors binnen de wal bij de boswachterswoning. Het beneemt de boswachter van grond en uitzicht, bovendien is de voorgestelde huurprijs te laag. Het is beter het gebouwtje óp de dijk te zetten.
1-10-1910	Burgemeester Dr. M.A. Brants wordt bij Koninklijk Besluit op zijn eigen verzoek om gezondheidsredenen eervol ontslag verleend.
1-10-1910	M.L.Honnerlage Grete, die zich als wethouder al voor onze stad verdienstelijk heeft gemaakt, wordt benoemd als burgemeester. Hij is de opvolger van M.A. Brants.
1911	Aan de Buitenhavenweg wordt het fabrieks- en kantorencomplex voor de jenever- en likeurstokerij De Kuyper gebouwd naar ontwerp van architect A.W. Meijneken.
1911	Het nieuwe openluchtzwembad aan de West Frankelandsedijk is gereed en wordt geopend. Het bad heeft een oppervlakte van 3000 m2 en kostte ruim f. 7.500,-.
1911	Bij de Vereenigde Glasfabrieken in Schiedam worden geheel automatisch flessen geblazen met de Amerikaanse Owens-machine. Het bedrijf is hiermee het eerste in Nederland.
februari 1911	De grote verliezen lijdende Schiedamsche Tramweg Maatschappij (STM) wordt overgenomen door de Rotterdamse Tramweg Maatschappij (RTM)
20-6-1911	De gemeenteraad verleend machtiging tot afbraak van de stadskraan aan de Lange Haven nabij de Vismarkt. Nog dezelfde dag wordt het gevaarte dat al jaren geen dienst meer heeft gedaan, afgebroken en door een drijvende bok vervoerd naar een plaats aan de Schie bij de Brede Marktsteeg.
20-9-1911	Er wordt een Algemene Bededag gehouden vanwege de 'langdurige droogte' in het land, de 'ernstige krankheden die het menschelijk geslacht bedreigen', de 'ziekte onder de veestapel' en de 'geruchten van oorlogen'. De Gereformeerde Plantage- en Oosterkerk nemen eraan deel.
herfst 1911	Na een bijzonder droge zomer raast er een felle storm over Schiedam waardoor in het jonge Sterrebos vele jonge bomen omwaaien en ontwortelen.
11-11-1911	Oprichting van de toneelgroep 'Utile Dulci' door 11 leerlingen van het Stedelijk Gymnasium en de Rijks-HBS. Men start met 11 gulden en 11 cent in de kas.
1912	De boswachterswoning op het Zuidergors wordt afgebroken ten behoeve van (uitbreiding) van het zwembad aan de West Frankelandsedijk. Er wordt een nieuwe boswachterswoning gebouwd vlak achter genoemde dijk, achter de Diefhoek, bij de ingang van het Sterrebos (ongeveer in het verlengde van de huidige Rubenslaan bij het hoogspanningshuisje))
1912	De restanten van de achtkantige houten bovenkruier, houtzaagmolen Wijk den Toorn, gebouwd in 1723 bij de Varkenssluis in de Lange Nieuwstraat en waarvan het bovenste deel al in de periode1885-1900 was verwijderd, worden door brand verwoest.
1912	De Coöperatie Door Eendracht Sterk (DES) opent een winkel in de Groenelaan.
1912	W.F. Beijersbergen uit Wassenaar koopt van de familie Van Velzen het Logement en Stalhouderij 'De Visscherij' op de hoek van de Vlaardingerstraat en de Vellevest. Hiermee wordt de naam "Hotel Beijersbergen".
3-4-1912	Opening van School F aan de Singel, school voor openbaar onderwijs. De school bestaat uit dertien lokalen, heeft centrale verwarming in combinatie met luchtverversing. De schoolbanken zijn op rails geplaatst. De school heeft 429 leerlingen.
19-5-1912	Zowel in de Plantagekerk als in de Oosterkerk wordt aandacht geschonken aan de Afscheiding en de Doleantie die in Schiedam resp.75 en 25 jaar geleden plaats vonden.
15-7-1912	Plaatselijke zwemliefhebbers verenigen zich in de Schiedamsche Zwem Club (SZC).
08-1912	De latere hoogleraar Pieter Catharinus Arie Geijl (1887-1966) geeft van de zomervakantie 1912 tot Kerstmis 1913 les in Nederlands en Geschiedenis aan het Stedelijk Gymnasium te Schiedam. Pieter Geijl was de zoon van een huisarts. Hij volgde middelbaar onderwijs aan het stedelijk gymnasium te Den Haag en begon in 1906 zijn studie Nederlandse letteren en geschiedenis aan de universiteit van Leiden. Na kritiek over zijn literaire vaardigheden van zijn vrienden P.N. van Eyck en A. Verwey richtte hij zich uitsluitend op zijn studie geschiedenis.[1] Hij studeerde in 1911 cum laude af.
31-10-1912	De verbouwde Plantagekerk wordt in gebruik genomen tijdens een feestelijke dienst waarin voorgaan de predikanten S.T. Goslinga en J.F. Jonkers
18-11-1912	De Schiedamse Kegelclub 'Tous les Neuf' wordt opgericht.
28-12-1912	De dagbladen Maasbode en Schiebode en De Volksstem ageren tegen het feit dat de fa. Smulders gebiedsuitbreiding wenst tegen een prijs van slechts f. 5,50 per m2. Naast de prijs van de grond achten zij ook de de plek, het SVV-voetbalterrein van 15.000 m2 'noodlottig voor de naaste toekomst van de stad'.
september 1913	Burgemeester Honnerlage Grete accepteert als voorzitter van de Vereniging ter bestrijding van Tuberculose, een terrein tussen de West Frankelandsedijk en de Stadhouderslaan voor de bouw van drie - met de zon meedraaiende - lighallen voor TBC-patiënten.
1913	De voetbalvereniging die bekend is als SVV krijgt dit jaar als nieuwe voorzitter A.L. van 't Hof.
1913	Schiedam beschikt over elektriciteit vanuit de elektriciteitscentrale te Rotterdam.
4-2-1913	De gemeenteraad besluit om naast de reeds gerealiseerde 'arbeiderstuinen' nu ook 500 m2 grond naast de West Frankelandsedijk voor 15 stuks 'familietuinen' á 12,- per jaar uit te geven. Deze tuinen zijn bestemd voor de meer gegoede burgers om er siertuinen van te maken. Het voorstel om de tuinen 'burgertuinen' te noemen wordt door de gemeenteraad afgewezen.
6-5-1913	De firma P. Aleman uit Schiedam blijkt met f. 10880 de laagste inschrijver te zijn op een project van de Staats Spoorwegen voor bestek no. 1327 voor "het maken van een goederenbergplaats en het wijzigen der veelading met bijkomende werken op het station Nieuwerkerk, raming f. 10240".
17-5-1913	De ongehuwde oud-geneesheer-directeur van het stadsziekenhuis aan de Laan in de periode 1884-1899, de bekende Dr. E.J.M. Nolet, overlijdt in zijn woning aan de Lange Haven. Bij testament legateert hij aan het RK Parochieel Armbestuur f. 20.000,--, aan het RK Weeshuis 20.000,--, aan het St. Liduinagesticht 20.000,--, aan de St. Willibrordusstichting 20.000,--, aan de St. Vincentius Vereniging 5.000,--, aan de Diaconie der Ned.Herv.Gemeente 5.000,--, aan de Diaconie der Gereformeerde Gemeente 2.000,--, aan het Armbestuur der Oud Bisschoppelijke Clerezy 1.000,--, aan het Ondersteuningsfonds voor hulpbehoevende leden der Maatschappij ter bevordering van de geneeskunde 2.000,-- en voor de bouw van een RK Ziekenhuis 300.000,-- bestaande uit rentegevende effecten.
26-7-1913	Bij de door notaris H.B.E. Blaisse geleide veiling wordt de Coöperatieve Veevoederfabriek en Olieslagerij van de Provinciale Zuid-Hollandse Boerenbond met kolenplaats en erf aan de Nieuwe Haven, vroeger genaamd De Stoommolen Nederland, bij afslag verkocht voor fl. 121000,= verkocht aan J. Ooverdorp te Nieuwe Tonge.
18-11-1913	De gemeenteraad stelt 450 á 500 m2 grond beschikbaar voor 41 zogenoemde 'volkstuinen' á f. 8,- per jaar. De tuinen worden ook wel 'groentetuinen' genoemd ter onderscheiding van de eerder gerealiseerde 'arbeiders-tuinen' en 'familie-tuinen'. De drie standen hebben nu elk hun eigen tuinsoort.
eind 1913	Van de in 1909 aangelegde 'arbeiderstuinen' zijn er een aantal ten prooi gevallen van de zich uitbreidende industrie in Schiedam. Dus besluit de Gemeenteraad om 63 arbeiderstuinen van elk 750 m2 uit te geven op een terrein tussen de werf Gusto en de Drinkwaterleiding.
19-12-1913	Oprichting van de de Christelijke Gymnastiek Vereniging Door Oefening Kracht (DOK).
1914	Het gemeentebestuur wil graag een zeehaven en dus start men met de aanleg van de Wilhelminahaven vrijwel loodrecht aansluitend op de Nieuwe Maas.
1914	Van het Sterrebos wordt 14 hectare in erfpacht uitgegeven aan de aangrenzende Scheepsbouwmaatschappij De Nieuwe Waterweg.
27-3-1914	De Schiedamse arts Dr. C.J. Vaillant overlijdt en wordt op 1 april 1914 als eerste Nederlander gecremeerd in crematorium Driehuis-Westerveld. Er wordt proces-verbaal opgemaakt dat overigens geen gevolgen heeft. Crematie wordt door de Hoge Raad toegestaan.
12-5-1914	De gemeenteraad besluit om te zijner tijd 14 ha van de 56 ha van het Sterrebos in erfpacht uit te geven aan de scheepsbouw-maatschappij Nieuwe Waterweg. Ter compensatie stelt burgemeester Honnerlage Grete voor om een stuk grond, groot 18 ha, van West-Frankeland op te spuiten met grond die vrijkomt bij de aanleg van de Wilhelminahaven (en het later dan de naam Volkspark te geven).
30-5-1914	L(een) Volker Azn uit Sliedrecht (zoon van Adriaan Volker) begint als laagste inschrijver met het graven de van Wilhelminahaven.
9-7-1914	De Prot. Christelijke Besturenbond te Schiedam wordt opgericht. Daarbij zijn aangesloten Patrimonium, de Christelijk Nationale Werkmansbond, de Christelijke Bouwarbeidersbond, de Christelijke Metaalbewerkersbond en de Christelijke Glasbewerkersbond.
augustus 1914	Men begint met het opspuiten van een stuk land begrenst door de West Frankelandsedijk en de Stadhouderslaan. Op het aldus ontstane land zal 18 ha bestemd zijn als Volkspark ter compensatie van de 14 ha Sterrebos die aan de industrie verloren ging.
2-8-1914	De Eerste Wereldoorlog breekt uit.
24-8-1914	Oprichting van het Belgisch Steuncomité, bestaande uit mevr. H.A.C. van der Schalk-Pigeaud, mevr. N. Roelants-Bijdendijk, mej. C. Nolet en mej. M. Jansen. Doel: hulp aan de Belgische vluchtelingen die sedert het begin van de Eerste Wereldoorlog Nederland (en Schiedam) overspoelen.
25-8-1914	Burgemeester Honnerlage Grete doet een oproep aan Schiedammers om lid te worden van een op te richten Burgerwacht
5-10-1914	Het Comité voor hulp aan de Belgische vluchtelingen verzoekt financiële en steun in natura van Schiedammers. Het comité bestaat uit M.L. Honnerlage Grete, ere-voorzitter; J.T.J. Melchers, voorzitter; mej. A. van der Stadt, vice-voorzitter, mevr. M.C.M. de Groot, penningmeester; mej. Goslinga, mej. M.M. van der Schalk en mevr. A.F.V. Sickinga. Men verwacht binnen enkele dagen een honderdtal vluchtelingen die ondergebracht zullen worden in het gebouw van de vm. Officierenvereniging aan de Laan Ons Genoegen.
8-10-1914	De krant doet uitvoerig verslag van de huisvesting van de in Schiedam gekomen Belgische Vluchtelingen.
14-10-1914	De krant bericht het huis van de heer Liezenberg bezocht te hebben waarin onder toezicht van de Huishoudschool een honderdtal Belgische Vluchtelingen zijn ondergebracht. Ook de zolder van het pand van 't Hof en Jongepier aan de Lange Haven werd daarvoor bekeken, evenals het huis van de heer Van Manen in de Konijnenbuurt waarin de gevluchte Belgische joden zijn ondergebracht. De krant is onverdeeld gunstig in het oordeel.
19-10-1914	De heer Gemeraad van het Weeshuis der Hervormden gehuisvest in de Nieuwstraat, ontvangt van de voor het oorlogsgeweld in hun land gevluchte Belgische vrouwen en kinderen een vulpen en van de mannen een sigarenpijpje in bijpassend etui. Dat alles vanwege de zeer gewaardeerde hulp die de ontvanger de vluchtelingen heeft geboden.
24-10-1914	De onderwijzer en zelf Belgische vluchteling, de heer Peleman, spreekt in het gebouw van de Officieren Vereniging in de Laan Ons Genoegen, een groot aantal mede-vluchtelingen toe. Hij deelt hen mee naar Antwerpen te zijn geweest en daar te hebben geconstateerd dat, ondanks de vele vernielde en beschadigde huizen, terugkeer voor grote aantallen vluchtelingen mogelijk is. Het is hem speciaal opgevallen dat de Duitsers "zeer vriendelijk" zijn.
26-10-1914	Inmiddels zijn er na de toespraak en het advies van de heer Peleman van de 24e dezer, een 50-tal Belgische vluchtelingen vertrokken. De vertrekkenden hebben hun waardering voor de Schiedamse hulp geuit door 25 francs bijeen te brengen om een bijdrage te leveren aan de kosten die het Comité heeft moeten maken. Ook van de Belgische joden is een 10-tal vertrokken, niet naar België maar naar Engeland.
28-10-1914	Het Steuncomité 1914 voor de hulp aan werklozen doet een oproep aan de Schiedammers om naar vermogen geld te storten. De penningmeester van het comité is A.L. Boot, Nieuwe Haven 83
29-10-1914	De RK Sociale Actie biedt het Comité voor de Belgische vluchtelingen een hoeveelheid levensmiddelen aan ter waarde van 25 gulden. Ook de Typografen-Vereeniging 'Adelphismus' biedt het comité een zelfde bedrag aan.
30-10-1914	De Hervormde dominee Tap breekt zijn rechterpols bij een val op de Brouwersgracht te 's Gravenhage.
31-10-1914	In de gang van het Bureau Burgerlijke Stand en Bevolking in de Schoolstraat, zijn ter kennisname voor belanghebbenden, lijsten opgehangen met de namen en adressen van in Nederland verblijvende Belgische vluchtelingen.
31-10-1914	Het Steuncomité Schiedam meldt dat in vele gezinnen de armoede heerst al gevolg van de grote werkloosheid onder de Schiedamse bevolking. Het verzoekt 'allen naar vermogen grote en kleine giften te schenken'. De penningmeester A.L. Boot, Nieuwe Haven 83 zal ze gaarne in ontvangst nemen.
2-11-1914	De Arbeiders Muziek Vereniging Crescendo wordt opgericht.
1915	Zalmvisserij Prins Hendrik aan de Nieuwe Maas staakt het vissen. Er zijn vrijwel geen zalmen meer te vangen in het Maaswater dat steeds meer vervuilt.
1915	De joodse synagoge, gesitueerd Achter de Teerstoof, wordt wegens het klein aantal joden in Schiedam, definitief gesloten nadat in al 1910 de laatste dienst was gehouden in het gebouw dat op 11 maart 1859 werd ingewijd.
maart 1915	Oprichting van de onderafdeling van de Ned. RK Volkbond, de plaatselijke afdeling van de Ned. RK Fabrieks-, Haven- en Transportarbeidersbond (later bekend als Ned.RK Fabrieksarbeidersbond St. Willibrordus)
4-4-1915	Eerste vergadering van de afdeling Schiedam van de Ned. RK Bond van Fabrieks-, Haven- en Transportarbeidersbond. (Later bekend als de Fabrieksarbeidersbond St. Willibrordus). Het voorlopig bestuur wordt gevormd door de heren A. Dingenhaus (of Dingenouts?), voorzitter; A.J. Hertog, secretaris; G.H. Huiskens, penningmeester en M.J. Verdoes en H.M. Willemsen als commissieleden.
15-4-1915	Broodbakker Bertus Hakkert sr. richt het mandolinegezelschap Ontspanning na Inspanning (ONI) op
18-7-1915	Dr. Jelte Swart, gekomen van Workum, wordt bevestigd als Nederlands Hervormd predikant te Schiedam
7-11-1915	Ds. S.T. Goslinga viert zijn veertigjarig ambtsjubileum met een herdenkingsdienst in de Oosterkerk.
31-12-1915	Uit een advertentie van de Spaarbank Anno 1820, Lange Haven 80 te Schiedam blijkt het reservekapitaal op 31 december 1915 een bedrag van f. 213.319,84 te zijn. Verder vergoedt de bank 4% rente op rente en kan men er safeloketten huren vanaf f. 2,- per jaar.
1916	Aan de Overschieseweg, worden 10 woningen afgebroken omdat de gemeente een tunnel onder de spoorbaan Rotterdam-Hoek van Holland wil bouwen.
1916	De heer J.S. van Leeuwen opent een boekhandel op de Broersvest
1916	B en W stellen de gemeenteraad voor om tot aankoop over te gaan van Spieringshoek inclusief de daarbij behorende eigendommen. Het gaat om totaal ruim 30 ha en vergt een bedrag van fl. 400.000,=
1916	B en W doen het voorstel aan de gemeenteraad om een terrein, gelegen ten westen van het Sterrebos, in erfpacht uit te geven aan de NV. Wilton's Machinefabriek en Scheepswerf.
1916	De Coöperatie Door Eendracht Sterk (DES) opent een winkel aan de Singel.
1-1-1916	Ingelse & Co bestaat 25 jaar. Van een klein fabriekje aan de Noordvest ging men naar een nieuw pand aan de Nieuwe Haven dat doorloopt tot aan de Warande. Als bijzondere geschenken worden bij dit jubileum een tweetal beelden, uitbeeldende de arbeid en uitgevoerd in brons, aangeboden. Het eerste beeld stelt een smedende werkman voor en het tweede een werkman met een bundel tekeningen.
8-1-1916	Schiedammer F.C. Marks, vroeger sergeant bij het Nederlandsch Indisch Leger, ontvangt bij Koninklijk Besluit van 8 januari 1916, de versierselen horende bij Ridder der Militaire Willemsorde 3e klas wegens zijn optreden tegen de in verzet zijnde bevolking op Flores en Timor.
8-1-1916	Burgemeester Honnerlage Grete deelt de gemeenteraad mee dat de Wilhelminahaven officieel in gebruik is genomen.
13-1-1916	Wilton's Machinefabriek en Scheepswerf in Rotterdam koopt van de fa. Volker, in Schiedam 68 ha. terrein ten westen van de Vijfsluizenhaven, net naast het Sterrebos, om er een scheepsbouw- en reparatiewerf te beginnen.
17-1-1916	Bij veehouder W.A. Berg, wonende in een boerderij aan de Overschieseweg welke eigendom is van de heer B.A.J. Wittkampf, worden de stallen door brand verwoest.
20-1-1916	Het is 25 jaar geleden dat de heer Georg Rijken als directeur aan het in 1866 opgerichte Schiedamsch Mannenkoor Orpheus verbonden werd. Zijn zilveren jubileum valt samen met het gouden jubileum van Orpheus.
mei 1916	De Schiedamse firma A. Standaart plaatst in opdracht van de kerkmeesters, achter het oude 16e en 17e eeuwse orgelfront van de Grote of St. Janskerk een geheel nieuw, modern orgel achter het 16e en 17e eeuwse orgelfront!
10-5-1916	De heren Herman Jansen en Henri Willems van Beveren, respectievelijk Directeur en Commissaris der NV Distilleerderij voorheen Herman Jansen, wordt ten laste gelegd dat er niet is voldaan aan een 10-tal voorschriften, opgelegd door de Arbeidsinspectie. Tot hun verdediger is Mr. M.M. van Velzen, advocaat en procureur te Schiedam, aangezocht.
13-5-1916	Aan het Schiedams Mannenkoor Orpheus wordt het predikaat 'Koninklijk' verleend bij het 50-jarig bestaan. De volledige naam is nu 'Koninklijke Zangvereniging Schiedams Mannenkoor Orpheus'.
18-5-1916	De gereedschapfabriek 'Labor' ontvangt een verguning voor het oprichten van een smederij aan de Buitenhavenweg 94.
18-5-1916	Bij de aanbesteding voor het plaatsen van een ijzeren afscheiding om een voetbalterrein aan de Frankelandsedijk is de laagste inschrijving de heer G. Krabbendam, Rotterdamsedijk, voor f. 807,20.
18-5-1916	De NV Nederlandse Klinknagelfabriek verkrijgt vergunning tot het oprichten van een klinknagelfabriek en reparatieafdeling in de panden Noordvestsingel nos.125, 127 en 129 en 's-Gravelandsestraat no.2. 2e De gereedschapfabriek 'Labor' voor het oprichten van een smederij aan de Buitenhavenweg 94.
19-5-1916	De commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, Baron Sweerts de Landas brengt, vergezeld van Mr. Van de Hoof, een bezoek aan Schiedam.
31-5-1916	Schiedam telt op 31 mei 37.050 inwoners, een vermeerdering sedert 31 december 1915 met 1073 zielen.
1-6-1916	De opening van het nieuwe Volkspark door burgemeester Honnerlage Grete, vindt om 14.30 uur plaats waarbij (ook) de gemeenteraadsleden met hun dames zijn uitgenodigd om dit bij te wonen. Tevens is een bezoek aan het nieuwe sportterrein van voetbalclub SVV mogelijk mits men in het bezit is van een toegangskaart.
19-6-1916	De krant meldt dat er een nieuwe vruchten-conservenfabriek annex groentendrogerij wordt gevestigd aan de Nieuwe Haven in de panden met nummer 73, 75, 81, en 95-99 met de erachter liggende gronden tot aan de Warande. De ondernemende eigenaars zijn Cornelis Blad te Rotterdam en L.A.F. Prins te Wassenaar (Blad & Prins). Voor dit bedrijf is 100 man personeel nodig.
26-6-1916	De gemeentelijke afdeling Burgerlijke Stand is met ingang van heden verhuisd van Schoolstraat 12 naar Nieuwstraat 24. De verhuizing is noodzakelijk vanwege de stijging van de bevolking in de laatste 8 jaar van 31.000 tot 39.000 zielen en de daarmee gepaard gaande toegenomen werkzaamheden.
28-6-1916	Bij de firma H.A.M. Roelants verschijnt het boekwerkje getiteld 'Het Brandersbedrijf te Schiedam in de 17e en 18e eeuw', geschreven door J. van Riemsdijk. De prijs voor dit boekje bedraagt f. 1,75.
1-7-1916	De aanbesteding door B en W vindt plaats van een elektrisch rioolgemaal, schakelhuisje, dienstwoning, wagenloods, schaftlokaal en een verbindingsriool in het West Frankeland aan de laagste inschrijver de heer W. Aleman alhier, voor f. 25.896,
2-8-1916	Verzoek van E. Ossedrijver tot het oprichten van een fabriek voor het bewerken van gummi in het pand Bakkersstraat 27.
2-8-1916	Verzoek om vergunning van P.C. Poppezijn tot het oprichten van een werkplaats voor het herstellen van rijwielen en motorrijtuigen in het pand Lange Haven 40.
23-8-1916	Verzoek van S. van Dam Hzn om vergunning tot het oprichten van een bewaarplaats van koehorens met koppen en beenderen in een loods op het perceel land aan de Rotterdamsedijk.
10-10-1916	Dinsdag 10 oktober a.s. hoopt G. Dirk de dag te herdenken, waarop hij 40 jaren geleden als moutersknecht in dienst trad bij de firma B.A.J. Wittkampf alhier.
15-10-1916	De staat zegt het contract met de zalmvisserij Prins Hendrik op.
20-10-1916	De archieven van de laatste mannelijke afstammelingen van het geslacht Mathenesse, met enige stukken behorende tot de verzameling charters, geordend en geinventariseerd door den Heer P.N. van Doorninck en bewaard in het archief van de Bisschop van Haarlem, zijn per brief van 20-10-1916 door de Bisschop van Haarlem geschonken aan Schiedam. Getekend: M.P.J. Möllman, vicaris-generaal.
22-12-1916	L. van Pelt verkrijgt het recht tot het oprichten van een fabriek voor het bereiden en drogen van groente, fruit en aardappelen aan de Hoofdstraat 6.
22-12-1916	De NV Stoomweverij, Chemische Wasserij en Blekerij 'De Phoenix', is gevestigd West Frankelandschestraat 4, 6 en 8.
22-12-1916	De NV Nederlandse Conserven- en Veevoederfabrieken 'De Schiedammerie' heeft het recht verkregen voor het oprichten van een fabriek tot het drogen en inzouten van groenten, in het pand Willemskade 7
1917	Het hoge winstcijfer van Wilton-Fijenoord over 1916 ten bedrage van f.3.935.725,21 biedt gelegenheid de eerste werkzaamheden van het nieuwe terrein te Schiedam niet langer uit te stellen. Reeds dit jaar wordt een begin gemaakt met het baggeren van een haven en kan men de eerste voorbereidingen treffen voor het graven van een vast bouwdok.
1917	Bij Koninklijk Besluit zijn de eisen betreffende minimumvoorraad accijns enz., welke de distillateurs moeten aanhouden, verlicht wegens algemene schaarste.
1917	Alle vergaderingen enz. van de Christelijke Jongelingsvereniging 'De Heere zal 't Voorzien', zullen tijdelijk gehouden worden in het voormalige Kantongerechtsgebouw aan de Schoolstraat, hoek Nassaulaan.
1917	Aanleg van de eerste grastennisbanen in Schiedam, in het Sterrebos.
1917	Het bestuur genoemd van het Glasbewerkers Gilde St. Laurentius - Afd. Schiedam van den Bond van RK Glas- en Aardewerkers "God en ons recht" bestaat uit H.H. van Oorschot, voorzitter; H.J. Speelmeijer, secretaris en J. Speelmeijer, penningmeester
1917	De eerste tennis-gravel-banen in Schiedam, aan de Nassaulaan worden geopend.
13-1-1917	De Dames Gymnastiek Vereniging 'Hygyea', geeft zaterdag 13 januari haar jaarlijkse uitvoering in Odeon. Aanvang half acht, plaatsbespreken f. 0,10.
13-1-1917	Prof.Dr. A. Pulle te Utrecht treedt in Musis op voor de Literair Historische Vereniging met het onderwerp "Het sneeuwgebergte in Nieuw Guinea". De lezing zal worden toegelicht met lichtbeelden.
13-1-1917	De krant bericht dat er binnenkort ca. 700 (Russisch-)Poolse vluchtelingen in Schiedam zullen worden gehuisvest in panden aan de Korte Haven.
27-1-1917	Uit een advertentie blijkt dat vandaag de 25ste winkel van Van Zwet wordt geopend op de Hoogstraat 7 te Schiedam. Er wordt eerste kwaliteit roomboter en verschillende kaassoorten verkocht.
feb.1917	Wegens nijpend gebrek aan steenkolen is de NV van Deventer's Glasfabriek stopgezet.
1-2-1917	Na bijna twintig jaar adjunct-directrice van het Gemeente Ziekenhuis aan de Laan te zijn geweest en de verpleegkundige staf deed stijgen van twee naar bijna dertig personen onder wie 25 leerlingen, neemt Alida van der Stadt met ontslag vanwege haar gezondheidstoestand.
8-2-1917	Het 70-jarig bestaan van de Sint Vincentius Vereeniging te Schiedam wordt herdacht. Ter gelegenheid hiervan wordt een receptie gehouden. Onder hen die het bestuur komen complimenteren is ook Burgemeester M.L. Honnerlage Grete. Eén van de oprichters, de heer G.C.Beukers, nu ruim 95 jaar, is ook aanwezig. Ter gelegenheid van het feestjaar ontvangen alle RK wezen een traktatie.
15-2-1917	De heer Th. Bokhorst herdenkt de dag waarop hij 40 jaar geleden als muzikant deel ging uitmaken, eerst van het muziekkorps der Schutterij en daarna van het Stedelijk Muziekkorps. Als blijk van sympathie wordt hem door de directeur van laatstgenoemd korps, namens de leden, een zilveren horloge met inscriptie aangeboden.
22-2-1917	Letterzetter P. Loendersloot herdenkt de dag waarop hij 25 jaar geleden bij de firma H.A.M. Roelants ging werken. Door de oudste firmant wordt hem een gouden horloge met dito ketting aangeboden.
23-2-1917	Tuinbouwvereniging 'Nuttige Ontspanning' wordt opgericht.
2-3-1917	Voor de leden van de Literair Historische Vereniging zal vrijdag 2 maart a.s. de heer M.A.P.C. Poehakke, directeur der Hogere Burger School te Nijmegen, optreden in het Volkshuis. Onderwerp: Sagen en Sagenmotieven.
9-3-1917	De heer J.P.I. Brouwer, St. Liduinastraat 23 alhier is benoemd tot consul van de ANWB Toeristenbond van Nederland.
4-4-1917	De heer G. van Dijk, werkzaam op het kantoor van de Stearine Kaarsenfabriek, herdenkt de dag dat hij gedurende 25 jaar bij deze vennootschap in betrekking is.
6-5-1917	Omstreeks half vier breekt brand uit in het pand Java aan de Hoofdstraat, grenzende aan de Buitenhaven. Het pand is niet te redden. De zuidelijke zijmuur wordt omstreeks 6 uur naar buiten omgehaald. Om half een 's nachts stort een gedeelte muur in. Twee brandwachten worden daarbij onder het puin bedolven, te weten J. van Put en W. van Pelt. De oorzaak van de brand is niet bekend. Het pakhuis was ongeveer 100 jaar oud en oorspronkelijk eigendom van de Nederlandse Handel Mij. Later is het achtereenvolgens overgegaan in handen van de heren W.A. Schippers, W.A. Beukers en Heek.
25-6-1917	Besluit tot ontbinding van de Vereniging Het Volkshuis, waarbij het pand Lange Haven 131 aan de gemeente Schiedam ten geschenke wordt aangeboden om daar een openbare leeszaal en bibliotheek in te richten.
juli 1917	Enkele weken na het overlijden van dr. E.J.M. Nolet wordt de Roomsch-Katkolieke Vereeniging voor Ziekenverpleging opgericht, waarvan de huisarts R.H.M. Geerdes de drijvende kracht is.
31-7-1917	Op een enigszins officiële wijze wordt het Volkshuis aan de Lange Haven 57 gesloten in tegenwoordigheid van het verenigingsbestuur en vele leden. De voorzitter, de heer M.C.M. de Groot, spreekt daarbij een kort sluitingswoord, waarin hij de hoop uitspreekt dat het ideaal waarnaar het streven van het Volkshuis steeds was gericht, door de leden getrouw zal worden bewaard. Het Volkshuis is te gronde gegaan ten gevolge van de verdeeldheid in Schiedam.
14-9-1917	Het pand Nieuwe Haven 133, hoek Laurens Knappertstraat (later Burgemeester Knappertlaan), is aangekocht door de bankinstelling R. Mees & Zonen met de bedoeling daarin een afdeling van haar instelling te vestigen, waarvan als directeur zal optreden de heer C. van der Hammen te Schiedam.
21-9-1917	Aan de Nieuwe Haven te Schiedam wordt de Schiedamsche bioscoop Flora geopend om acht uur precies, met een pracht programma. De entreeprijzen zijn 25, 40 en 60 cent.
30-9-1917	De bevolking van Schiedam is nu 37.614 personen, d.w.z. een vermeerdering met 24 ten opzichte van 31 augustus 1917. Dit getal onstond door 109 geboorten vermeerderd met 148 personen die zich hier vestigden, totaal 257. Er overleden echter 37 personen en 196 personen verlieten de stad, hetgeen 233 totaal betekent. Resteerden 257-233 = 24 personen.
2-10-1917	De heer Henri Rebers in de Oranjestraat geeft een Souvenir van Schiedam uit, zijnde een in een omslag geplakte serie van 10 gekleurde kiekjes uit de gemeente Schiedam, afgedrukt op briefkaarten.
2-10-1917	In de periode 2 tot 6 oktober 1917 zijn de volgende produkten op distributiebonnen verkrijgbaar: Op bon 26: 2 ons zeep per persoon, 14 ct. per pond Op bon 27: 0,5 ons vet per persoon, 40 ct. per pond Op bon 28: 1 ons rijst per persoon, 15 ct. per pond Op bon 29: 1 ons gort per persoon, 13 ct. per pond Voor huisgezinnen met een kind beneden een jaar en ook voor gezinnen die zonder verlichting zitten, zijn vanaf dinsdag distributiebonboekjes verkrijgbaar voor kaarsen en schemerlichten bij de door hen opgegeven winkelier. Op bon no. 1: zijn kaarsen of schemerlichten verkrijgbaar. 6 schemerlichten voor 25 cent.
4-10-1917	In het Odeon Theater Schiedam tot en met zondag 7 oktober a.s. Buitengewone schitterende Variété voorstellingen. Het nieuwste op het gebied van 'Acrobatiek en Excentriek' Wereldstad- en Lachpillen Programma. Komt. Ziet en Hoort. U vindt genezing van pijn en chagrijn. Entrée: Bekende lage prijzen op alle rangen. Aanvang: 8 uur 's-avonds precies, wegens uitgebreid programma.
5-10-1917	De gemeenteraad besluit om, onder druk van de voedselschaarste tijdens deze Eerste Wereldoorlogsjaren, meer arbeiders- en volkstuinen aan de burgerij ter beschikking te stellen. Bouwland in Spieringshoek wordt hiervoor aangewend. (de tuinen kregen de naam 'oorlogstuinen')
6-10-1917	Ter gelegenheid van het jubileum van Ds. Halfmann wordt de jubilaris thuis ook door het College van Kerkmeesters en Curatoren van het Gymnasium, waarvan Ds.Halffmann lid is, gecomplimenteerd
7-10-1917	De heer A.A. Schep herdenkt de dag dat hij 50 jaar in dienst is bij de Verzekeringsmaatschappij 'Schiedam' waarvan hij thans directeur is. De jubilaris zal op maandag 8 October tussen 2 en 4 uur op het kantoor van de Maatschappij aan de Tuinlaan met zijn gouden feest gecomplimenteert kunnen worden.
14-10-1917	Ruim 700 Polen vieren in Schiedam na de hoogmis door pater B. Mazurowski, het overlijden van de nationale held Tadeusz Kosiuszko in de zaal van de RK Volksbond met een redevoering van de heer P. Palinski.
24-10-1917	De Vereeniging van Schiedamse Melkhandelaren wordt opgericht. De oprichtingsvergadering heeft plaats in de RK Volksbond en wordt bezocht door 32 personen, die allen toetreden als lid. Tot leden van het bestuur worden gekozen de heeren: C. Suyker, voorzitter; H.J. van Oosterom, secretaris; W.G. de Leede, penningmeester; W. Kool en R.W.G. Leenders, commisarissen. Daarna wordt het reglement vastgesteld en uitvoerig gesproken over de melktoestand.
31-10-1917	Het vierde eeuwfeest van de kerkhervorming wordt gevierd met een herdenkingssamenkomst op woensdag 31 oktober 1917 's avonds om 19.30 uur in de Grote Kerk te Schiedam. Dr. J. Swart, predikant te Schiedam houdt de feestrede. Met welwillende medewerking van de heer H.J.P. Textor, organist; de Christelijke Zangvereeniging Eltheto, directeur de heer G. van der Beek; sopraan Mejuffrouw J.van Apeldoorn; bariton de heer L. van der Velden en muzikale begeleiding de heer M. van Zellem.
9-11-1917	De film 'De Wapens Neer', naar het bekende boek van Bertha von Süttner, wordt voor het eerst in Schiedam vertoond. Deze belangwekkende film met pacifistische tendens vormt een aanklacht tegen al wat oorlog en diplomatie is en trok overal in ons land stampvolle zalen en was een enorm succes.
23-11-1917	Om circa 5 uur breekt een begin van brand uit in een steenbakkerij, aan de Bakkersstraat 15, vermoedelijk doordat de pijp, welke van de oven naar het dak voert, te warm wordt. Met een slang op de waterleiding wordt de brand geblust. Het overige materieel dat verscheen, kon inrukken. De schade beperkt zich tot een gat in het dak.
28-11-1917	De Christelijke Zangvereniging Eltheto viert haar 40-jarig bestaan op woensdag 28 november a.s. door het geven van een Kerkconcert in de Nederlands Hervormde Kerk, waarbij medewerking zal worden verleend door de heer H.J.P. Textor, organist, Mej. J. van Apeldoorn, sopraan en de heer L. v.d. Velden, bariton, terwijl Dr. J. Swart een feestrede uitspreekt. Directeur van het koor is de heer G. van der Beek. Programma's á 15 cent verkrijgbaar bij de boekhandelaren.
29-11-1917	In het Vereenigingslokaal aan de Broersvest wordt een lezing gehouden door Dr. A. Troelstra over het onderwerp: 'De eerste profeet in ballingschap'. Aanvang 8 uur. Toegang f. 0,20.
8-12-1917	Vannacht omstreeks 2 uur ontdekte de politie dat er brand was in de korenmolen de Noordmolen aan de Noordvest. Het bleek dat in het benedengedeelte zakken met gedroogde bloembollen, die kort geleden van de eest waren gekomen, door broeiïng in brand geraakt waren. Met emmers water werd het vuur geblust.
21-12-1917	De gemeenteraad besluit tot opheffing van de instelling 'arbeiderstuinen' want de grond waarop 63 tuinen ten westen van de watertoren liggen, krijgt een andere bestemming (verkoop aan Rotterdam t.b.v. de Merwehavens).
31-12-1917	De Schiedamse Paardentram rijdt voor het laatst. Gisteren is aan het personeel daarvan mededeling gedaan en tevens dat op hun dienstverband morgen zal ophouden. De geschiedenis van deze Tramweg Maatschappij is een doorlopende lijdensgeschiedenis geweest, hoewel de beëindiging van de dienst toch voor velen een gemis zal zijn.
1918	D.G. Hoytema, gynecoloog te Rotterdam, doet zijn eerste operatie in het Gemeente Ziekenhuis aan de Laan.
1918	De 36-jarige J.C. van Vliet treedt in dienst van het nieuwe Gemeente Ziekenhuis aan de Nassaulaan als chirurg.
1918	Het woonhuis, in 1859 gebouwd voor mr. Arnoldus Johannes Beukers (1827-1892) aan de Nieuwe Haven 133, wordt filiaal van de bank R. Mees & Zonen.
1918	De Hoogstraat en de Dam worden voorzien van elektrische openbare verlichting.
1918	Start van het Buitengewoon Lager Onderwijs (B.L.O.) in een schoolgebouw aan het Oude Kerkhof. De school is opgericht door de Gemeente Schiedam, voor kinderen van alle richtingen. De leiding is in handen van K.J. Heijboer. Er wordt gestart met drie leerkrachten.
1918	De Coöperatie Door Eendracht Sterk (DES) opent een winkel in de West Frankelandsestraat.
april 1918	Op 2e Paasdag neemt ds. S.T. Goslinga afscheid van de Gereformeerde Kerk van Schiedam wegens emeritaat en vertrek naar Driebergen. Zijn ambtstermijn in Schiedam duurde 26 jaar.
12-4-1918	In de zitting van de gemeenteraad stelt wethouder T.S. Goslinga dat woningbouw een der moeilijkste vraagstukken is, zeker voor Schiedam liggend aan een der belangrijkste toegangspoorten van Europa. Als men wist wat Schiedam van plan is dan zal Schiedam een zeer grote toekomst tegemoet gaan en in grootte de derde plaats van de steden in Zuid Holland innemen.
2-5-1918	Veiling van machines van de Maatschappij Oxygenium te Schiedam wegens "verandering van bedrijfskracht en der nettentaanderij van IJzermans & Co te Vlaardingen".
14-6-1918	De Beurs wordt aan zijn oorspronkelijke handelsbestemming, graanhandel, onttrokken.
1-9-1918	Ds. J. Mulder uit Gorinchem wordt door zijn vader ds. R. Mulder, emeritus predikant van Haarlem. bevestigd tot predikant in de Gereformeerde Kerk van Schiedam.
1919	De Coöperatie Door Eendracht Sterk (DES) opent een banketwinkel aan de Hoogstraat.
1919	De anarchist of vrije socialist en later communist Willem Collé wordt gekozen tot lid van de gemeenteraad van Schiedam.
1919	Oprichting van de Schiedamse voetbalvereniging DHS (De Harde Schoen?)of Doorzetten, Hinderen, Schieten ?
1919	Oprichting van de Rooms Katholieke begrafenisvereniging 'St. Barbara'.
28-1-1919	De RK Fabrieksarbeiders/sters en Transportarbeiders worden gesplitst. De RK Fabrieksarbeiders/sters krijgen hun eigen bond met als naam St. Willibrordus
1-6-1919	Voetbal- en cricketclub Hermes uit Schiedam fuseert met DVS uit Rotterdam. De nieuwe naam wordt Hermes-DVS.
25-6-1919	Het nieuwe Gemeente Ziekenhuis aan de Nassaulaan wordt in gebruik genomen. J.C. van Vliet is dan de eerste vaste operateur (chirurg).
1-7-1919	Bij Koninklijk Besluit is eervol ontslag verleend aan de 70-jarige brander en burgemeester M.L. Honnerlage Grete. Hij werd geboren te Schiedam in 1846, in 1866 één der oprichters van Mannenkoor Orpheus, idem in 1880 van kerkkoor In Honorem Dei, in 1899 lid van de gemeenteraad, in 1903 wethouder en in 1910 tot burgervader benoemd. Hij overleed in 1949 als oudste man van Nederland
1-9-1919	Als opvolger van burgemeester Honnerlage Grete begint de RK burgemeester A. Gijsen met zijn werkzaamheden.
24-9-1919	Tijdens opspuitingswerkzaamheden breekt één van de kaden in de Gorzen. Circa 450 gezinnen lijden schade. Deze wordt door de aannemer van de werkzaamheden vergoed.
dec 1919	Mr. Ferdinand Bordewijk (1884-1965) vestigt zich als advocaat te Schiedam aan de Tuinlaan 46. Hij wordt ook bekend als schrijver van de novellen Blokken (1931), Knorrende Beesten (1933) en Bint (938). Hij schreef ook onder het pseudoniem Ton Ven.

> Startpagina > De Geschiedenis van Schiedam > Kroniek van Schiedam