Kroniek

18-6-1940	Een soldaat van een op de Hoogstraat marcherende troep zingende Duitsers wordt door een elastiekje in het gezicht getroffen dat is afgeschoten door een 28-jarige filiaalhouder van een kledingwinkel. De filiaalhouder wordt gearresteerd en gevangen gezet.
29-8-1940	Burgemeester Van Haaren doet via de overal opgeplakte 'kennisgeving' de bevolking van Schiedam weten dat demonstratieve gedragingen en betogingen vóór het Nederlandsche koningshuis 'dat den oorlog tegen het Groot-Duitsche Rijk volhardend voortzet' door de Duitse en Nederlandse Politie niet zullen worden getolereerd. Overtredingen zullen zeer streng worden gestraft en al naar gelang van het geval zal (...) het verbeurd verklaren van vermogens toegepast worden.
31-8-1940	De verjaardag van koningin Wilhelmina wordt, nu de Duitse bezetting nog maar enige maanden oud is, op verschillende plaatsen in de stad door individuele Schiedammers op subtiele wijze gevierd op straffe van Duitse maatregelen. Zo loopt de 22-jarige C. Mesritz met het oranjekleurige boekje sigerettenpapier van Riz La demonstratief half uit zijn borstzak totdat het door een Schiedams politieagent in beslag wordt genomen; van de 20-jarige Hendrikus van Pelt en de 16-jarige Jacobus Martinus de Groot worden de rood-wil-blauwe fietsvlaggetjes verboden; van Leen Wessel de rood-wit-blauwe vlag met oranje strik en van Jan Thyssen en Andreas Daalmeijer de rode en blauwe vlieger die ze op de Damlaan hadden opgelaten. IJverige Schiedamse agenten spraken ook nog ernstig met Jacobus Nortier vanwege zijn oranje fietsvlaggetje en Jan van der Slot vanwege zijn opzichtig gedragen oranje sigarettenvloeipapier, net als met de familie Müring die een bosje oranje bloemen voor het raam had staan en waarover een NSB'er zich bij de politie had beklaagd. En zo waren er door de hele stad heen van dit soort uitingen tegen de "Nieuwe Orde" die door de bezetter wordt gepropageerd als zijnde een verbetering ten opzichte van de vrijheid die Nederland kende vóór zij de macht in Nederland overnamen. De leden van de Nationaal-Socialistische Beweging, de NSB'ers laten zich (nog) niet zien.
2-9-1940	De 28-jarige filiaalhouder die op 18 juni een elastiekje in het gezicht van een Duits soldaat schoot, komt voor het Kriegsgericht dat zitting houdt in het stadhuis op de Grote Markt. Hij krijgt een straf van twee maanden hechtenis met aftrek van voorarrest. De Duitsers geven hem in het eerste jaar van de bezetting een relatief milde straf, want ze beschouwden de dader als 'een nog niet rijpe man'.
26-10-1940	De Schiedamse Commissaris van Politie J.B. Blomsma schrijft een Mitteilung 129 (zowel in het Nederlands als in het Duits) waarin hij betoogt dat de Schiedamse jeugd zich vaak hinderlijk tegenover Duitse militairen gedraagt, ook wanneer die militairen door de stad marcheren. Het gillen, naroepen, naäpen, etc. is dan niet van de lucht... De jeugd moet leren zich te gedragen.
28-10-1940	Burgemeester Van Haaren, schrijft een brief aan alle Hoofden van scholen over de misdragingen van de schooljeugd tegenover de Duitsers. De "Mitteilung 129" van politiecommissaris Blomsma over hetzelfde onderwerp, had kennelijk weinig effect opgeleverd.
21-1-1941	Commissaris van Politie J.B. Blomsma, stuurt aan burgemeester Van Haaren een brief waarin de namen van vijfendertig mannen worden vermeld die door de Schiedamse politie, op gezag van de SD gearresteerd zijn wegens 'sabotagedaden' tegen de Duitsers.
24-2-1941	Het proces begint dat door de Duitse bezetter is aangespannen tegen de vijfendertig door de Sicherheitsdienst gevangen genomen Nederlandse mannen. De aanklacht is dat ze zich schuldig gemaakt zouden hebben aan 'sabotage-daden' tegen de Duitsers. De gevangenen, Geuzen noemden ze zich, naar de titel van de brief van Bernard IJzerdraat, denken dat het allemaal wel mee zal vallen want het doorsnijden van telefoondraden en dergelijke is toch niet zó'n zwaar vergrijp... Onder de mannen is de eerder genoemde IJzerdraat en de Schiedammer Albert de Haas.
13-3-1941	Schiedammer Albert de Haas wordt op de Waalsdorpervlakte bij Den Haag door de Duitsers gefusilleerd. Hij was als Geus onverwacht tot de doodstraf veroordeeld met veertien andere Geuzen en drie Februaristakers. Zij werden bekend als de Achttien Doden waarover Jan Campert zijn beroemde gedicht schreef "Het Lied der Achttien Doden".
16-3-1941	Er worden in de nacht door onbekenden verkeersborden vernield op de hoek van de Vlaardingerdijk met de Burgemeester Knappertlaan
25-3-1941	Burgemeester Van Haaren schrijft opnieuw een brief. Nu aan de 'Heeren Predikanten, Dames en Heeren Hoofden van Scholen, Leiders van Jeugdorganisaties, ed.' en de titel luidt: 'Ernstige waarschuwing tegen baldadigheid en wangedrag'. Het gaat nog steeds over wangedrag van de jeugd. De brief is een tegemoetkoming aan de Duitsers want het is Ortskommandant Portmann die over het wangedrag der jeugd heeft geklaagd.
8-5-1941	Burgemeester Van Haaren moet opnieuw ingrijpen. Nu omdat een scholier (volgens de officiële lezing) op de grond gespuwd had onder het gelijktijdig(!) toeroepen van 'zeer beleedigende woorden' net op het moment dat de Duitse 'Standortenälteste und Hauptman-Commandeur' de Rehobothschool aan de Tuinlaan passeert. Deze doet onmiddellijk zijn beklag bij de Ortskommandant én bij burgemeester Van Haaren. Laatstgenoemde schrijft opnieuw een brief aan 'Dames en Heeren Schoolhoofden, predikanten en Geestelijken en de Besturen van jongerenorganisaties.' De betreffende scholier vlucht via de Plantage weg.
24-3-1943	De Schiedamse artsen verwijderen het bordje 'arts' naast hun deur. De reden voor deze actie is dat ze daardoor geen lid worden en zijn van de door de Duitsers verordonneerde Artsenkamer. Ze stuurden aan die Kamer het bericht dat ze het beroep van arts niet langer uitoefenen, terwijl ze de beroepsmatige werkzaamheden wel mochten blijven uitoefenen. Een juridische spitsvondigheid waartoe met steun van het illegale Medisch Contact werd besloten. De Duitsers grepen niet in.
19-8-1943	Boven Schiedam wordt een Amerikaanse bommenwerper door Duits luchtafweer geraakt. Van de tien bemanningsleden komen er vier om en redden er zes zich via de parachute. Zij landen in Kethel, worden door Duitsers gearresteerd en in een open auto afgevoerd. Op de route naar de Sicherheitsdienst in Rotterdam staan vele Schiedammers die de Amerikanen hartelijk toejuichen. De Duitsers zijn furieus daarover.
20-9-1943	Burgemeester Draaijer ontvangt uit handen van SS-Sturmbahnführer Wölk de brief van Seys-Inquart, gedateerd 14 september, waarin staat dat Schiedam als Sühneleistung (boetedoening) een bedrag van honderdduizend gulden moet betalen als straf voor de toejuichingen waarop burgers van Schiedam de gevangen genomen Amerkaanse piloten trakteerden op 19 augustus jl.
1944	De SS'er en politiecommissaris W.M. Versteeg houdt diverse malen een razzia om baldadige jeugd van de straat te halen.

Afbeeldingen

Bibliografie

Websites elders

Pagina's op deze website

Bouwkundig bezit