Schiedam was in vroeger tijden niet een stad met een echt sterke culturele traditie. Aanvankelijk een vissersstad later brandersstad. Anders dan in veel Hollandse steden kwam de welvaart pas in de 18e eeuw. En deze beperkte zich tot een kleine groep mensen. Uit archieven is bekend dat er kunstbeoefenaren in Schiedam werkzaam waren. Uit de rekeningboeken van het St. Lucasgilde weten wij bijvoorbeeld dat een zekere Jan Jacobs hier heeft gewerkt als 'antycksnijder', iemand die klassieke kunstwerken snijdt, vermoedelijk uit hout. We weten dat hij zijn vak aan de Hoogstraat uitoefende, maar van zijn werk is helaas niets
bekend gebleven. Zo zijn er meer namen van beeldhouwers en kunstschilders
bekend, waarvan de werken ons helaas niet niet overgeleverd. Maar niet alles is teloor gegaan.
Er zijn bijvoorbeeld werken
bekend van 17e eeuwse Schiedamse schilders als
Cornelis Cruys, Isaäc Vroomans, Adam Pijnacker en Gerrit van Vught. Verder kennen we het Regentenstuk in de Regentenkamer van het Weeshuis Anno 1700, geschilderd door
Hendrick Patijn. Op de ten toonstelling 1997 in het Stedelijk Museum Schiedam te zien een bloemstilleven met papagaaien van
J.P. Verbrugge. Voorts een werk van
Gerrit van Vucht. In het schildersregister van Amsterdam van 1669 - 1678 schreef
Jan Sysmus: "Gerrit van Vucht, in stillevens, keukens, fruitasie, bloemen, redelijk, Schiedam, floreerde 1650, 1669 was hij al out". Bekend is ook dat in 1648 de Rotterdamse kunsthandelaar Volmarijn 57 schilderijtjes van deze schilder naliet. In bezit van het Stedelijk Museum Schiedam is een schilderij "fruijtstuckje", geschilderd omstreeks 1650. Samen met een schilderij in Poznan, Polen zijn dit de enige voluit gesigneerde werken van van Vught. Op de tentoonstelling 1997 in het Stedelijk Museum Schiedam te zien: een ets van
Adam Pijnacker. Hij is ca 1620 geboren als zoon van de wijnkoper en vroedschap Christiaen Pijnacker (ook genoemd Van Kerckhove) en Maria Graswinckel. Hij overleed in 1673 te Amsterdam en werd aldaar begraven. Behalve in Schiedam heeft Pijnacker ook in Delft en laatstelijk in Amsterdam gewerkt. Zijn meesterwerk is 'Barge on the river at sunset'. Dit stuk maakt deel uit van de collectie van de Hermitage in St. Petersburg. Andere werken in het Rijksmuseum en Museum Bredius (Den Haag).
Bronnen
- Cees van der Geer, Schiedam, De geschiedenis van onze stad Hfst.13, uitgave: Historische Vereniging Schiedam 1980.
- A. v.d. Poest Clement, Uit het verleden van Schiedam, uitgave: Gemeente Archief Schiedam 1985.
- Schiedamse schilders in de Gouden Eeuw, uitgave: Stedelijk Museum Schiedam.
- Josine Bokhoven, Schiedams kunstbezit, Scyedam, apr/mei 1976.
Historische Vereniging Schiedam
