Het Stadhuis

foto: H.C. Spier, 1974

Het "Stedehuys"

Het stadhuis van Schiedam staat midden op het marktveld en dat schijnt maar met weinig oude Nederlandse raadhuizen het geval te zijn. Schiedam bezat reeds aan het einde van de 14e eeuw een stadhuis. Waar het precies stond is onzeker. In 1346 schenkt gravin Margaretha het marktveld en alle ledige erven aan de poorters. De enige aanduiding omtrent de plek van het stedehuys is dat we het bouwwerk bij de Cruysstraat moeten zoeken. Dat wil zeggen, ongeveer op het punt waar de Hoogstraat, Dam en Boterstraat samenkwamen. Het zou dus de huidige plaats kunnen zijn. Uit gerechtelijke stukken van 1547 blijkt dat het stadhuis “vrij” staat, want: “een dronkeman had rond het stadhuis gereden”. En dat kan alleen bij een gebouw waar geen panden naast staan. Maar veel is er niet over de vroege periode bekend. Omstreeks 1537 heeft een grondige vernieuwing van het gebouw plaatsgevonden. Daar heeft men wel een poosje plezier van gehad maar helaas op 4 mei 1604 brandde het gebouw af. Het herstel werd voortvarend aangepakt en in 1605 kon men het stadhuis weer in gebruik nemen. In de achttiende eeuw is de buitenkant drastisch veranderd en aangepast aan de mode van die tijd. Het veranderde van laat-gotisch naar het huidig model. Door de eeuwen heen werd het gebouw voor verschillende stedelijke taken benut. Zo dienden, in 1770 bijvoorbeeld, de begane grondvertrekken van het stadhuis als onderkomen voor de wacht, het accijnskantoor en was er de geweerkamer te vinden. Voorts de charterkamer oftewel de archiefruimte. Tot 1579 was op de begane grond ook de Waag gevestigd. Verder deed het op vrijdag tevens dienst als Lakenhal en rest van de week als Vleeshal (tot 1727). De ruimten boven waren voor de stadsbestuurders. Sedert de ingebruikname van het stadskantoor in 1972 vergadert de gemeenteraad aldaar en dient de raadszaal als representatieruimte voor het gemeentebestuur en voorts als trouwzaal.

In oktober 2004 werd na een grondige restauratie het gebouw opnieuw in gebruik genomen, in aanwezigheid van Mr. Pieter van Vollenhoven, de Commissaris der Koningin, gemeentebestuurders en verdere genodigden. Bij die gelegenheid mocht voorzitter Siem Rosman namens de Historische Vereniging Schiedam het gemeentebestuur feliciteren met het grondig herstel van dit voor onze stad Schiedam zo uitermate belangrijk gebouw. De Historische Vereniging Schiedam onderstreepte de gelukwens met een bijzonder cadeau. Door een toevallige samenloop van omstandigheden kreeg de vereniging een 19e eeuwse stoel met het stadswapen te koop aangeboden. Via een foto uit 1910 werd ontdekt dat deze oorspronkelijk afkomstig was uit het stadhuis. Het aangeboden exemplaar verkeert nog in ordentelijke staat en de vereniging besloot tot aankoop, met als doel de zetel terug te brengen in het stadhuis. Aldus geschiedde.
De begane grondverdieping van het stadhuis aan de Grote Markt heeft een nieuwe functie gekregen. Daar is in 2005 restaurant ’t Stadhuys’ gevestigd.

Trefwoorden

• Stadhuis